Przedwojenny dom na Bielanach odzyskał blask

2024-02-20 09:37:57(ost. akt: 2024-02-20 09:48:55)

Autor zdjęcia: Biuro Stołecznego Konserwatora Zabytków

Zakończył się remont przedwojennego domu spółdzielczego na Bielanach. Jednopiętrowy, dość długi budynek przy ul. Przybyszewskiego ma jasną elewację i dwuspadowy, czerwony, ceramiczny dach. To już drugi obiekt przy tej ulicy wyremontowany dzięki miejskiej dotacji.
Domy dla robotników
Dom wielorodzinny przy ul. Przybyszewskiego 63/67 jest jednym z wielu, jakie składały się na osiedle wybudowane w latach 1926-1932 przez Spółdzielnię Zdobycz Robotnicza, związaną z PPS. Pragnieniem przyświecającym jego twórcom było stworzenie niedrogich mieszkań dla robotników. Osiedle wzorowano na angielskiej idei miasta-ogrodu. Projekt opracowano na klasycznych zasadach wprowadzonych w końcu XIX wieku przez Ebenezera Howarda, a więc wachlarzowym układzie domów, niskiej kameralnej zabudowie w stylu dworkowym z siatką ulic prowadzących do placu, z zielenią i ogródkami. Osiedle zaprojektował Janusz Dzierżawski.

Taki rozległy układ osiedla był możliwy, ponieważ spółdzielnia zakupiła pod budowę domów pola bielańskie, czyli teren po carskim poligonie.

Spółdzielni Zdobycz Robotnicza nie udało się zrealizować całości przedsięwzięcia. Sumy wypracowane przez spółdzielców nie pokrywały kredytów bankowych. Dodatkowo inwestycja przypadła na lata kryzysu gospodarczego. Przed bankructwem w 1932 roku udało się wybudować 27 domów przy ulicach: Przybyszewskiego, Płatniczej, Kleczewskiej, Lipińskiej, Schroegera i placu Konfederacji. Z powodu wysokich rat bankowych mieszkania zaczęli zasiedlać zamożniejsi od robotników lokatorzy.

Prace konserwatorskie
Elewacja domu była zniszczona i brudna. Niezbędne okazało się zbicie odparzonych i luźnych tynków. Całą elewację umyto z zanieczyszczeń miejskich i zdezynfekowano. Większe ubytki uzupełniono specjalistyczną zaprawą.

Odtworzono także opaski do otworów wejściowych na klatki schodowe. Opaski okienne naprawiono.

Budynki przed wojną miały bardzo jasne elewacje. Podczas remontu nawiązano do tej stylistyki malując tynki w bardzo rozbielonej tonacji kremowej. Ostateczny kolor elewacji został potwierdzony podczas nadzoru konserwatorskiego. Miejska dotacja do remontu wyniosła 142 840 zł.

UM Warszawa