Wyniki badania PISA 2022: wpływ pandemii COVID-19 i nauki zdalnej

Na wyniki polskich piętnastolatków w międzynarodowym badaniu PISA 2022 wpływ miała pandemia COVID-19 i nauka zdalna - powiedział we wtorek wiceszef MEiN Dariusz Piontkowski. Zauważył też, że w PISA 2022 uczestniczyli uczniowie I klas szkół ponadpodstawowych, podczas gdy w poprzednich - uczniowie klas III gimnazjów.

We wtorek zaprezentowano wyniki wszystkich krajów, które uczestniczyły w tym badaniu.

Badanie PISA (Program Międzynarodowej Oceny Umiejętności Uczniów) pokazuje poziom i zróżnicowanie umiejętności piętnastolatków, które rozwijane są w trakcie edukacji szkolnej i poza szkołą. W każdej edycji PISA nacisk położony jest na jedną z trzech dziedzin: umiejętności matematyczne, rozumienie czytanego tekstu lub rozumowanie w naukach przyrodniczych. W badaniu PISA 2022 dziedziną główną były umiejętności matematyczne.

Wiceminister edukacji i nauki Dariusz Piontkowski, obecny na konferencji prasowej w Warszawie, podczas której zaprezentowano wyniki uzyskane w badaniu PISA 2022 przez polskich 15-latków, wskazał na wpływ pandemii COVID-19 na jego wyniki.

Przypomniał, że badanie przeprowadzono wiosną 2022 r. "Planowane było rok wcześniej, ale pandemia spowodowała, że przesunięto je. Nie tylko w Polsce, ale i na całym świecie. Sama pandemia miała też wyraźny wpływ na wyniki osiągane i przez polskich uczniów, ale także przez uczniów w innych krajach" - ocenił Piontkowski.

Wskazał na "wyraźnie zauważalny spadek umiejętności uczniów". "Okazało się, że bezpośredni kontakt z nauczycielami ma wyraźny wpływ na stopień mobilizacji uczniów, na poziom ich wiedzy i umiejętności" - zauważył wiceminister. Przypomniał, że w czasie pandemii uczniowie przez długi okres czasu uczyli się zdalnie. "Wyniki polskich uczniów, podobnie jak wyniki uczniów w innych krajach, są zauważalnie niższe" - zaznaczył.

"Ponieważ okres pandemii w Polsce zaowocował nieco dłuższym zamknięciem szkół niż w większości krajów europejskich, to ten dłuższy czas bez bezpośredniego kontaktu z nauczycielem wpłynął też pewnie na wyniki polskich uczniów. One są minimalnie niższe niż w poprzedniej edycji badania w porównaniu z uczniami z innych państw" - powiedział Piontkowski.

Jednocześnie podkreślił, że - "podobnie jak w poprzednich badaniach - polscy uczniowie plasują się zdecydowanie powyżej średniej OECD, co pokazuje, że polski system kształcenia jest dobrym systemem, którym możemy się spokojnie chwalić, który przygotowuje uczniów do tych umiejętności praktycznych". "Wbrew temu, co niektórzy krytycy mówią, że polska szkoła to jest szkoła testowania tylko i wyłącznie sprawdzania ciągłego uczniów, to uczy ona rozumowania. Badania PISA to m.in. potwierdzają" - wskazał wiceszef MEiN.

Zwrócił też uwagę na to, że w ostatniej edycja badania - PISA 2022 - uczestniczyli uczniowie I klas szkół ponadpodstawowych, podczas gdy w poprzednich dwóch badani byli uczniowie klas III gimnazjów. "W innym momencie było przeprowadzane badanie. Poprzednie edycje przeprowadzane były tuż przed egzaminem gimnazjalisty, gdy uczniowie byli zmobilizowani, powtarzali materiał. A tym razem (badani uczniowie) byli na początku nowego etapu edukacyjnego, czyli w szkołach ponadpodstawowych i to także zapewne miało wpływ na wyniki polskich uczniów. Widać wyraźnie, że byli mniej zmobilizowani" - mówił Piontkowski.

Według niego da się to również porównać z innymi państwami, gdzie jest nieco inny model organizacji szkolnictwa. "Model PISA, generalnie można powiedzieć, w pewnym sensie promuje kraje, w których jest trzyletni model szkoły ponadpodstawowej, czy też szkoły średniej, w którym przeprowadzane są badania w momencie, gdy są egzaminy na danym poziomie edukacyjnym" - wskazał. "W tych państwach generalnie wyniki są nieco wyższe, bo uczniowie są w sposób naturalny zmobilizowani" - dodał.

Średni wynik polskich uczniów w badaniu PISA 2022, jeśli chodzi o umiejętności matematyczne, to 489 punktów. W poprzedniej edycji badania - PISA 2018 - średni wynik polskich 15-latków to 516 punktów.

Średni wynik polskich uczniów w tej edycji badania w rozumieniu czytanego tekstu to 489 punktów. W poprzedniej, w 2018 r., wynik ten wynosił 512 punktów.

Średni wynik polskich uczniów w tej edycji badania w rozumowaniu w naukach przyrodniczych to w tej edycji badania to 499 punktów. W poprzedniej było to 511 punktów.

Badanie PISA (Programme for International Student Assessment) organizuje międzynarodowe konsorcjum nadzorowane przez Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) oraz przedstawicieli krajów członkowskich. To największe badanie umiejętności uczniów na świecie, realizowane co trzy lata we wszystkich krajach członkowskich OECD, a także w kilkudziesięciu innych państwach. Polska uczestniczy w nim od samego początku, czyli od 2000 r.

W 2022 r. w badaniu uczestniczyło 81 krajów i regionów, a liczba przebadanych uczniów przekroczyła 690 tys. Polskę reprezentowało 6011 uczniów z 240 szkół urodzonych w 2006 r. Byli to uczniowie I klas szkół ponadpodstawowych (47 proc. to uczniowie liceów ogólnokształcących, 40 proc. - uczniowie techników, 12 proc. - uczniowie szkół branżowych I stopnia, 1 proc. - uczniowie szkół podstawowych).

red./PAP