Otwarto Muzeum z Klasą – jedyne takie w Warszawie

Nowe Muzeum z Klasą zostało otwarte przy ul. Płowieckiej 77, w tzw. Murowance, czyli historycznym budynku najstarszej szkoły w Dzielnicy Wawer. Swoją siedzibę ma tam Fundacja na rzecz Wielkich Historii, zajmująca się edukacją historyczną i popularyzacją historii. Dzięki różnym inicjatywom o charakterze lokalnym i ogólnopolskim, jak konkursy czy wystawy, odpowiada na wyzwania współczesności bazując na doświadczeniach minionych pokoleń. Swoje programy kieruje przede wszystkim do szkół i uczniów. Fundacja tworzy również muzea wirtualne, poświęcone m.in. Tadeuszowi Kościuszce i Polskiemu Państwu Podziemnemu.

Pierwszym stacjonarnym jest nowo otwarte Muzeum z Klasą, które będzie opowiadać o przemianach polskiego społeczeństwa w czasie burzliwego XX wieku z perspektywy szkoły, nauczycieli, uczniów i rodziców.

Można tam zobaczyć, jak wyglądały przed laty lekcje chemii czy kaligrafii i oglądać eksponaty zbierane od kilku lat, m.in. wśród mieszkańców Warszawy, którzy dzielili się rodzinnymi pamiątkami. To dawne dokumenty, mapy, sztandary, świadectwa, podręczniki. Wśród nich jest nawet drewniana ławka szkolna z XIX wieku. Udało się zebrać ponad 1000 takich artefaktów.

„To będzie żywe muzeum, stworzone na wzór najlepszych brytyjskich i skandynawskich ośrodków, gdzie gość staje się uczestnikiem wydarzeń, a nie tylko zwiedzającym. Dzięki temu osobiście doświadcza efektów społecznych i cywilizacyjnych przemian. Uczniowie i uczennice będą mogli niemal zanurzyć się w przeszłości, biorąc udział w niezwykłych zajęciach, np. lekcji chemii sprzed 120 lat, tajnych kompletach czy lekcji demokratycznego oporu lat 80. XX wieku. W ten sposób nasze muzeum będzie łączyło najmłodsze pokolenia ze światem rodziców czy dziadków” – tłumaczy Maciej Piwowarczuk, prezes Zarządu Fundacji na rzecz Wielkich Historii.

Muzeum z Klasą ma w planach m.in. lekcje muzealne, zajęcia popołudniowe i weekendowe dla wszystkich grup wiekowych, warsztaty i konkursy dla szkół, konferencje edukacyjne i wystawy czasowe. Jedną z nich można oglądać już teraz, w oczekiwaniu na ekspozycję stałą. W planach są również ogólnopolskie fora wymiany doświadczeń nauczycieli historii, dydaktyków i ekspertów zajmujących się edukacją obywatelską. Będą też realizowane projekty dla uczniów, zarówno w czasie roku szkolnego, jak i w wakacje oraz ferie.

„Muzeum będzie bazowało na żywych lekcjach historii. W ten sposób opowiemy historię XX wieku – zmiany społeczne i wielkie wydarzenia historyczne przez pryzmat szkoły i edukacji. Będzie to miejsce refleksji nad tym, co nas kształtuje, gdzie pobieramy najważniejsze lekcje życia i jaką rolę odgrywa w tym szkoła” – dodaje Magdalena Piotrowska z Fundacji na rzecz Wielkich Historii.

„Dopingowałam tej inicjatywie od samego początku. Cieszę się, że udało się otworzyć muzeum, i to w tak krótkim czasie. Podziwiam pasję i determinację pracowników fundacji i wszystkich zaangażowanych w stworzenie tego miejsca. Na pewno będę tu często zaglądać” – mówiła podczas otwarcia posłanka Dorota Łoboda.

Krzysztof Skolimowski – przewodniczący Komisji Edukacji Nauki i Szkolnictwa Wyższego w Sejmiku Województwa Mazowieckiego z uśmiechem wspominał własne lata szkolne. „Gdy byłem w szkole podstawowej, zasiadałem w takich właśnie ławkach, jakie są tu, w muzealnej klasie. Nie wiem czy państwo wiedzą, ale ich wygląd nie jest przypadkowy. Skonstruowano je tak, by uczniowie nie mogli się kręcić. Wybiegając jednak w przód, trzeba pamiętać, że nauczyciele przyszłości nie będą mogli konkurować w nauczaniu z komputerami i sztuczną inteligencją. Ich rola się zmieni; będą dla młodych ludzi przewodnikami we wchodzeniu w odpowiedzialną dorosłość.”

Norbert Szczepański, burmistrz dzielnicy Wawer, która finansuje całe przedsięwzięcie, dodaje: „nasza dzielnica oferuje wiele atrakcji, jednak muzeum to dla nas nowa i bardzo prestiżowa instytucja. Bardzo się cieszymy, że Muzeum z Klasą wreszcie rozpoczyna swoją działalność. To jeszcze umocni naszą pozycję na kulturalnej mapie Warszawy. Liczymy na to, że nie tylko będzie służyć tutejszym mieszkańcom, ale także ciekawą ofertą przyciągnie osoby z innych części miasta”.

Przez pierwsze trzy tygodnie wstęp do muzeum i udział we wszystkich zajęciach jest bezpłatny. Na weekend otwarcia 2-3 grudnia zespół muzeum przygotował wiele atrakcji: lekcje kaligrafii, turnieje, warsztaty kolażowe i oprowadzanie po wystawie. Na wszystkie wydarzenia obowiązują jednak zapisy, a liczba uczestników jest ograniczona. Więcej informacji można znaleźć na stronie muzeumzklasa.pl

Historia Murowanki sięga 1903 roku. To wtedy grupa mieszkańców podwarszawskiego jeszcze Wawra, Gocławka i Zastowa (dziś leżą w granicach stolicy) ufundowała i zbudowała szkołę dla swoich dzieci. W tamtym czasie sześciu na 10 mieszkańców nie umiało czytać i pisać. Dla swoich dzieci chcieli lepszej przyszłości. Varsavianistka Magdalena Stopa, która zbadała i opisała historię Murowanki w monografii, opowiadała, że szkołę wzniesiono z charakterystycznej, czerwonej, nietynkowanej cegły, pochodzącej z cegielni Granzowa w Kawęczynie. Powstawały tam produkty, które zdobywały złote medale na międzynarodowych wystawach. Cegły, z których zbudowano Murowankę, to te same, które posłużyły do wykonania XIX-wiecznych wodociągów Lindleya, gmachu Teatru Wielkiego i Wielkiej Synagogi na Tłomackiem.

W pierwszym roku uczęszczało tam około 70 dzieci, po I wojnie światowej placówka miała już ponad 300 uczniów. Działalność szkoły przerwała na dobre II wojna, po niej nie wznowiono nauki, a budynek popadł w ruinę. Dopiero przed kilku laty władze Wawra wyremontowały obiekt z przeznaczeniem na działalność użyteczności publicznej. Od 2019 roku jest on siedzibą Fundacji na rzecz Wielkich Historii a obecnie także Muzeum z Klasą.(PAP)

Autor: Przemek Skoczek