Wybory w Argentynie. To nowa epoka na południowym globie?

W drugiej turze wyborów prezydenckich w Argentynie zwyciężył Javier Millei, który otrzymał poparcie 55% w kontrze do swego kontrkandydata Sergio Massy, na którego zagłosowało 44% wyborców.

Zwycięski kandydat uzyskał najlepsze wyniki w okręgach wyborczych takich jak: Mendoza na zachodzie kraju w górach Andach gdzie otrzymał 71% w stosunku do 28% głosów swojego przeciwnika, w okręgu Cordoba w centralnej części gdzie otrzymał 74% w stosunku do 25% głosów swojego przeciwnika a także wygrał w Buenos Aires – mieście 57% do 42%.

Jego lewicowy kontrkandydat, Sergio Massa najlepsze wyniki uzyskał w okręgu Santiago el Estero na północy kraju, gdzie otrzymał 68% głosów a Millei tylko 31% oraz w okręgu Formosa przy granicy z Paragwajem, w którym pokonując swojego prawicowego oponenta otrzymał 56% do 43%.

Sam Javier Millei jest z wykształcenia ekonomistą i zwolennikiem tak zwanej szkoły austriackiej ekonomicznej, głoszącej wycofanie się państwa z interwencjonizmu gospodarczego. Zwycięstwo Javiera Millei w argentyńskich wyborach prezydenckich jest nie lada niespodzianką. Kandydat bowiem wywodzi się z partii politycznej La Libertad Avanza, która powstała dwa lata temu.

Millei jest libertarianinem – zwolennikiem państwa minimalnego. W swojej kampanii wyborczej postulował on między innymi: odejście od peso argentyńskiego na rzecz dolara amerykańskiego (dolar amerykański jest już walutą innego latynoamerykańskiego kraju - Ekwadoru), drastyczne obniżenie wydatków rządowych, używając metafory „ścięcie piłą łańcuchową” i prywatyzację przedsiębiorstw, takich jak przedsiębiorstwa z sektora energetyki o nazwie YPF i Enarsa, telewizję publiczną Television Publica, stację radiową Radio Nacional, likwidację banku centralnego oraz zerwanie przyjaznych stosunków z Chinami.

Kandydatka na argentyńskiego ministra spraw zagranicznych - Diana Mondino opowiedziała się za wyjściem z sojuszu BRICS, do którego należą: Chińska Republika Ludowa, Brazylia, Republika Południowej Afryki, Indie, Federacja Rosyjska, a także Argentyna i od niedawna Etiopia.

Sam Millei powiedział w odniesieniu do polityki wobec Państwa Środka, że „ nie będzie robił interesów z komunistami.” Zamiast tego chce wzmocnić współpracę z USA.

Ponadto, zadeklarował się jako przeciwnik legalnej aborcji nawet w wyniku gwałtu a edukację seksualną nazwał marksistowskim spiskiem przyczyniającym się do zniszczenia rodziny. Postulował także liberalizację dostępu do broni palnej.

Przyczyną sukcesu wyborczego Javiera Millei była zła sytuacja gospodarcza Argentyny. Chociaż bezrobocie nie było zbyt wysokie - około 7,4% według danych z Międzynarodowego Funduszu Walutowego to inflacja wyniosła aż 142% a udział długu publicznego w tworzeniu PKB wyniósł 89%. Popularność poprzedniego prezydenta o socjalistycznych, lewicowych poglądach Alberto Fernandeza była tak niska iż zrezygnował z ubiegania się o reelekcję. W jego miejsce wystartował minister gospodarki Sergio Massa, który przegrał z Millei.

Wyniki wyborów w Argentynie są bardzo podobne do tych, jakie miały miejsce w Brazylii, w 2018 roku, kiedy wygrał Jair Bolsonaro, mający zbliżone do Millei poglądy na politykę gospodarczą i aborcję, pokonując też socjalistycznego oponenta Fernando Hadada niemalże takim samym wynikiem. Należy pamiętać, iż Bolsonaro przegrał reelekcję w ubiegłym roku z powracającym do władzy byłym prezydentem socjalistą Lulą da Silvą. Czas pokaże, czy Millei podzieli jego los, czy też (podobnie jak Ronaldowi Reaganowi) uda mu się poprawić stan argentyńskiej gospodarki przeprowadzając neoliberalne reformy i zapewnić reelekcję – obydwa scenariusze są wielce prawdopodobne.

Filip Matera

Na podstawie:
S. Cedric, M. Tobias, Argentine election live results, Bloomberg.com, 11.20.2023, https://www.bloomberg.com/graphics/2023-argentina-election/ ( 26.11.2023)
wnp.pl, Argentyna: Wysoka inflacja wśród wyzwań gospodarczych stojących przed nowym prezydentem, 11.20.2023, https://www.wnp.pl/rynki-zagraniczne/argentyna-wysoka-inflacja-wsrod-wyzwan-gospodarczych-stojacych-przed-nowym-prezydentem,776246.html (26.11.2023)
A. Borowiak, Ekspertka: zwycięstwo Javiera Millei w Argentynie wpłynie na cały region;
to dla USA szansa na osłabienie wpływów Chin, Polska Agencja Prasowa 24.11.2023 https://www.pap.pl/aktualnosci/ekspertka-zwyciestwo-javiera-milei-w-argentynie-wplynie-na-caly-region-dla-usa-szansa (26.11.2023)
J. Misztal, Javier Millei zapowiada prywatyzację. Argentyna sprzeda naftowego giganta i media publiczne, Bankier.pl 22.11.2023https://www.bankier.pl/wiadomosc/Javier-Milei-zapowiada-prywatyzacje-Argentyna-sprzeda-naftowego-giganta-i-media-publiczne-8650734.html (26.11.2023)
--