Poznaliśmy laureata Nagrody Historycznej im. Kazimierza Moczarskiego

— Powiedzieć, że to historia XX i XXI wieku jest skomplikowana, to nic nie powiedzieć. Ale warto zauważyć też, że pisanie książek historycznych, mówienie o historii, jej badanie – to także wielki wysiłek. Gdy przyjrzymy się temu, z jakimi przeciwnościami historycy i historyczki XX i XXI wieku musieli się mierzyć, to tym bardziej podziwiam ich za to, że przez cały czas to robią, bo pokusa, żeby historię, pamięć historyczną, fakty wykorzystywać do celów politycznych i traktować je instrumentalnie – była i jest. Dlatego bardzo Państwu dziękuję, że robicie swoje mimo wszystko – mówiła Aldona Machnowska-Góra, zastępczyni prezydenta m.st. Warszawy.

Sławomir Łotysz (ur. 1970) to historyk, profesor w Instytucie Historii Nauki PAN im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów w Warszawie. Zajmuje się historią techniki i historią środowiskową. W latach 2017-2021 był przewodniczącym Międzynarodowego Komitetu Historii Techniki (ICOHTEC).

Zwycięzca konkursu otrzymał statuetkę – replikę temperówki patrona nagrody – oraz 50 tys. zł. Wydawcą książki „Pińskie błota” jest Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych ”Universitas”. Nagrodzona publikacja pokazuje, że nie ma ucieczki przed klimatem, a nad Polesiem – niezależnie od scenariusza politycznego – zawsze wisiało widmo nieuniknionej katastrofy ekologicznej. Spojrzenie autora obejmuje sprawy ludzi oraz sprawy przyrody, które na Polesiu przenikały się w sposób wyjątkowo widoczny.

Swoją nagrodę, jak co roku, przyznały też Młodzieżowe Kluby Historyczne im. Kazimierza Moczarskiego. Pamiątkowy „Ołówek Moczarskiego” otrzymała Marta Grzywacz, autorka książki „Blizny. Prawdziwa historia »królików« z Ravensbrück”.

— Liczę, że wskazane przez jury publikacje będą podpowiedzią i nauką, jak lepiej i mądrzej spierać się o politykę, polską kulturę czy sprawy ekologii – tak ważne w kontekście grożącej nam katastrofy klimatycznej. Chciałabym pogratulować nominowanym, podziękować wszystkim wielkim, wspaniałym pisarzom i twórcom, którzy wkładają trud, żeby napisać tak ciekawe książki – mówiła Ewa Malinowska-Grupińska, przewodnicząca Rady m.st. Warszawy.

Dotychczasowi laureaci nagrody
Laureatami nagrody byli wcześniej m.in. Gunnar S. Paulsson, Timothy Snyder, Andrzej Friszke, Marcin Zaremba, Alexandra Richie, Olga Linkiewicz, Agata Zysiak, Jerzy Kochanowski. Dwa lata temu Nagrodę im. Kazimierza Moczarskiego otrzymał Grzegorz Piątek za książkę „Najlepsze miasto świata. Warszawa w odbudowie 1944-1949", a w ubiegłym roku Anna Wylegała za „Był dwór, nie ma dworu. Reforma rolna w Polsce".

Patron nagrody
Kazimierz Moczarski, dziennikarz i prawnik, demokrata i społecznik, żołnierz Armii Krajowej, po wojnie przez 11 lat więziony przez komunistów, jest autorem „Rozmów z katem" – niezwykłego zapisu rozmów z Jürgenem Stroopem, likwidatorem warszawskiego getta, z którym dzielił jedną celę więzienia na warszawskim Mokotowie. Biografia, postawa i twórczość sprawiają, że Kazimierz Moczarski to doskonały patron dla nagrody honorującej najlepsze książki historyczne, które zmieniają nasz sposób myślenia o przeszłości i nas samych.

Jury, organizatorzy i partnerzy nagrody
Tegorocznego laureata wybrało jury w składzie: Andrzej Friszke (przewodniczący), Antoni Dudek, Dobrochna Kałwa, Barbara Klich-Kluczewska, Jan Kofman, Andrzej Kunert, Anna Landau-Czajka, Tomasz Łubieński, Anna Machcewicz, Tomasz Makowski, Małgorzata Szejnert, Andrzej Wielowieyski.

Organizatorem i fundatorem konkursu jest m.st. Warszawa, a współorganizatorami Dom Spotkań z Historią oraz Fundacja im. Kazimierza i Zofii Moczarskich. Partnerem nagrody jest Biblioteka Narodowa. „Gazeta Wyborcza" to patron medialny.