Credo na finał Festiwalu Krzysztofa Pendereckiego w Warszawie

W niedzielny wieczór Chór i Orkiestrę Teatru Wielkiego - Opery Narodowej poprowadzi Maciej Tworek. Wystąpi także Chór dziecięcy "Rubinki" z Państwowego Zespołu Szkół Muzycznych im. A. Rubinsteina w Bydgoszczy.

W gronie solistów znajdą się tak znakomici artyści, jak Natalia Rubiś, I sopran; Karolina Sikora, II sopran; Anna Radziejewska alt; Krystian Krzeszowiak, tenor; Wojtek Gierlach, bas.

Credo powstało w latach 90. XX wieku. W 1996 r. kompozytor rozpoczął pracę nad dziełem, która trwała dwa lata. Utwór powstał z inspiracji wieloletniego przyjaciela Krzysztofa Pendereckiego - dyrygenta Helmutha Rillinga dla prowadzonego przez niego Festiwalu Bachowskiego w stanie Oregon i Akademii Bachowskiej w Stuttgarcie. 11 lipca 1998 r. odbyło się prawykonanie Credo pod dyrekcją Rillinga na festiwalu w Oregonie. W Polsce utwór zabrzmiał po raz pierwszy w Krakowie 5 października tegoż roku w ramach festiwalu Krzysztofa Pendereckiego.

W zamierzeniu miała to być cała msza, kompozytor zdecydował się jednak na umuzycznienie jedynie centralnej, najdłuższej jej części i rozbudował do rozmiarów samodzielnego utworu.

Powstała kompozycja jednocześnie bardzo osobista i robiąca wrażenie rozmachem. Credo podzielone jest na siedem odcinków, w jego centrum znajduje się część "Crucifixus" (Ukrzyżowany) połączona z fragmentem Crucem tuam adoramus, Domine" (Adorujemy krzyż Twój, Panie).

Utwór wykorzystuje nie tylko tekst mszy, lecz odwołuje się także do łacińskiej liturgii rzymskiej, polskiej tradycji katolickiej i niemieckiej tradycji protestanckiej. Z tekstów przeznaczonych na Wielki Tydzień zaczerpnięty został hymn "Pange lingua" (liturgia Wielkiego Czwartku), antyfona "Crux fidelis" oraz "Popule meus" (wielkopiątkowa adoracja krzyża), hymn "Salve festa dies" (procesja Wielkiej Soboty) oraz "Et septimus angelus" z Apokalipsy św. Jana i "Haec dies" z psalmu 117 (liturgia Wielkiej Niedzieli). Penderecki włączył do wyznania wiary także pieśń "Ludu, mój ludu", czyli polską wersję "Popule meus" i błagalne wezwanie "Któryś za nas cierpiał rany" z nabożeństwa gorzkich żalów. Tradycja polska przeplata się z niemiecką – Penderecki wykorzystał w Credo znany z chorału protestanckiego fragment psalmu" Aus tiefer Not".

„Nie wyobrażam sobie, aby ktoś niewierzący mógł napisać Credo” – w ten sposób Penderecki odpowiadał na pytanie dotyczące osobistego zaangażowania w tworzenie muzyki religijnej. Była ona pisana w duchu ekumenizmu i obejmuje utwory czerpiące zarówno z tradycji katolickiej, protestanckiej, jak i prawosławnej. I to jest widoczne w Credo.

Organizatorami Festiwalu, który trwał od 22 listopada, są Stowarzyszenie im. Ludwiga van Beethovena, Filharmonia Narodowa i Europejskie Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego, współorganizatorami – Teatr Wielki – Opera Narodowa, a partnerem Narodowe Centrum Kultury. Festiwal sfinansowano ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Koncert Finałowy Festiwalu Krzysztofa Pendereckiego. Teatr Wielki-Opera narodowa. 26 listopada 2023 r. (PAP)

Autorka: Anna Bernat