Wystawa „Pochwała szczęśliwego przypadku” inspirowana twórczością Themersonów

W Muzeum Mazowieckim w Płocku została otwarta wystawa o tytule „Pochwała szczęśliwego przypadku”, prezentująca projekty multimedialne, w tym te stworzone z zastosowaniem sztucznej inteligencji, inspirowane artystycznym dziedzictwem Franciszki i Stefana Themersonów. Zwiedzający będą mieli możliwość obejrzenia ekspozycji do końca grudnia.

Jak wyjaśnia płockie Muzeum Mazowieckie, tytuł wystawy „Pochwała szczęśliwego przypadku” nawiązuje do interaktywnego charakteru prezentowanych tam prac, przy czym narrację, obrazy i dźwięki, „w sposób nieprzewidywalny” wywołuje sama obecność widza. Twórcy ekspozycji przypominają, że Stefan Themerson pochwałę przypadku ogłosił w eseju „O potrzebie tworzenia widzeń”, opublikowanym w 1937 r. jako tekst teoretyczny na temat filmu awangardowego.

Milena Kolibczyńska z płockiego Muzeum Mazowieckiego zaznaczyła, że ekspozycja „Pochwała szczęśliwego przypadku” to część większego projektu - „Opowieści. Świat jest bardziej skomplikowany niż nasze prawdy o nim”, czyli cyklu wydarzeń, którym patronują Stefan i Franciszka Themersonowie, oboje związani z Płockiem, pionierzy filmu artystycznego, zaliczani do czołówki europejskiej awangardy lat 30. i 40. XX wieku.

„Prace, instalacje, które prezentujemy na naszej wystawie, zostały przygotowane przez artystów specjalnie na tę ekspozycję. To ich premiera. Wcześniej nie były nigdzie pokazywane” - powiedziała Kolibczyńska. Inauguracja ekspozycji „Pochwała szczęśliwego przypadku” odbyła się w płockim Muzeum Mazowieckim we wtorek.

Na wystawie zobaczyć można m.in. film Joanny Krzysztoń i Grzegorza Rogali „Para” o tytułowej parze artystów, który powstał z wykorzystaniem sztucznej inteligencji i odtwarzany jest w wielu wersjach, a także ich interaktywną instalację „Palimpsest”, która pozwala widzom tworzyć z nakładających się obrazów własne kolaże. Prezentowany jest również film „Ślady” Victorii Sary Davis, wspomnienie o Stefanie i Franciszce Themersonach wyświetlane na sześciu ekranach dzięki przypadkowo odnalezionym materiałom archiwalnym.

Zachęcając do odwiedzenia ekspozycji, która czynna będzie do 31 grudnia, płockie Muzeum Mazowieckim podkreśla, iż prezentowane tam prace, instalacje, „odnoszą się do twórczości Themersonów, zarówno poprzez medium obrazu ruchomego, jak i poprzez zawartość treściową”. „Pochwała szczęśliwego przypadku” stawia pytanie - wskazują m.in. organizatorzy ekspozycji - jak mogłaby wyglądać twórczość Themersonów w XXI wieku?

Wystawie towarzyszą pokazy filmów animowanych Anity Killi (Troll Studio) z Norwegii oraz filmów dla dzieci wyprodukowanych przez Serafinski Studio z Warszawy - seriale: „Agatka” i „Szmatkowe Królestwo”.

Cykl „Opowieści. Świat jest bardziej skomplikowany niż nasze prawdy o nim”, którego częścią jest ekspozycja „Pochwała szczęśliwego przypadku”, to wspólne przedsięwzięcie Muzeum Mazowieckiego w Płocku i centrum sztuki współczesnej Kunstbanken w Hamar w Norwegii. Jego inauguracją był Festiwal Sztuk Performatywnych, który odbył się w Płocku w lipcu. Następnym wydarzeniem cyklu była wystawa norweskiego rzemiosła artystycznego „Ręcznie robione opowieści” czynna w Muzeum Mazowieckim od sierpnia do października.

Na projekt „Opowieści. Świat jest bardziej skomplikowany niż nasze prawdy o nim” płockie Muzeum Mazowieckie otrzymało grant z Funduszy Norweskich. Cykl wydarzeń wspierają Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz samorząd Mazowsza.

Płock to rodzinne miasto Stefana Themersona (1910-1988), awangardowego prozaika, twórcy teorii poezji semantycznej, fotografii i filmów eksperymentalnych. Z Płockiem rodzinnie związana była również jego żona Franciszka(1907-1988), malarka, rysowniczka, ilustratorka i scenografka. W Płocku odbywa się Festiwal Themersonów, poświęcony twórczości obojga artystów, organizowany przez Płocki Ośrodek Kultury i Sztuki, który nosi ich imię - w tym roku w październiku odbyła się jego 14. edycja.

W Muzeum Mazowieckim w Płocku znajduje się Galeria Themersonów, gdzie prezentowane są m.in. obrazy, rysunki, fotogramy, fotografie, fragmenty filmów oraz przedmioty, które służyły artystom do pracy, a także związane z ich życiem osobistym.

red./PAP (Michał Budkiewicz)