Projekt "Łączka i inne miejsca poszukiwań" - VII edycja

W środę w Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL w Warszawie odbyła się uroczysta inauguracja VII mazowieckiej edycji edukacyjnego projektu IPN dla uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych "Łączka i inne miejsca poszukiwań".

Projekt "Łączka i inne miejsca poszukiwań" jest istotnym wkładem w kontynuację prac ekshumacyjnych i ma przyczynić się do pielęgnowania pamięci o bohaterach narodowych. Współpraca z wieloma dziedzinami nauki ma na celu ukazanie szerokiego spektrum metod badawczych wykorzystywanych w procesie identyfikacji oraz poznawanie historii poprzez praktyczne doświadczenia.

W uroczystości udział wzięli dyrektor Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL prof. Filip Musiał, zastępca prezesa Instytutu Pamięci Narodowej dr hab. Krzysztof Szwagrzyk i uczestnicy projektu – młodzież mazowieckich szkół.

Projekt "Łączka i inne miejsca poszukiwań" przygotowały Biuro Poszukiwań i Identyfikacji, Biuro Przystanków Historia i Biuro Edukacji Narodowej IPN. Prowadzony jest we współpracy z oddziałami instytutu w całej Polsce. Zajęcia organizują oddziały i delegatury IPN.

"Łączka stała się symbolem tysięcy innych miejsc w Polsce, w których komuniści mordowali i ukrywali szczątki swoich ofiar. Na Łączce na Powązkach zdobywaliśmy doświadczenie przed poszukiwaniami kolejnych miejsc. Dziś mówi się o +łączce bydgoskiej+, +łączce wrocławskiej+, +łączce lubelskiej+ i innych. Przed laty dostaliśmy szansę na poszukiwania i identyfikację polskich bohaterów i kontynuujemy je" – powiedział dr hab. Szwagrzyk, wspominając badania, jakimi kierował w latach 2012-2017.

Do udziału w projekcie zaproszeni są uczniowie klas VII i VIII szkół podstawowych, szkół ponadpodstawowych wraz z nauczycielami, harcerze, członkowie organizacji młodzieżowych, krajoznawczych i innych, z pełnoletnimi opiekunami.

"Dziś zapraszamy młode pokolenia Polaków do udziału w projekcie +Łączka i inne miejsca poszukiwań+, który od lat gromadzi wielu uczestników i wzbudza duże zainteresowanie. To nieprawda, że młodzież się nie interesuje historią, bo jest nudna i do niczego niepotrzebna. Wasza obecność tu i udział w projekcie pokazują coś dokładnie odwrotnie. Chcemy, abyście razem z nami podążali drogą poszukiwań i poznawali polską historię i naszych bohaterów" – zwrócił się do uczestników projektu Krzysztof Szwagrzyk.

W ramach projektu przez kilka miesięcy prowadzone są spotkania ze specjalistami z różnych dziedzin nauki m.in. archeologami, genetykami, antropologami czy archiwistami. Uczestnicy poznają metody wykorzystywane w trakcie poszukiwań miejsc pochówków ofiar represji totalitarnych, a następnie biorą udział w warsztatach edukacyjnych i otrzymują zadania do wykonania.

Lekcje odbywają się w formie warsztatów terenowych m.in. na warszawskich Powązkach Wojskowych. Po zakończonym cyklu całorocznych spotkań przybliżających specyfikę pracy Biura Poszukiwań i Identyfikacji uczestnicy mają za zadanie stworzyć dwuminutową etiudę filmową. W szóstej edycji projektu (2022/23) z 54 nadesłanych etiud filmowych jury wybrało 15.

Filmy, które otrzymają najwyższą ocenę jury będą wyświetlone podczas uroczystej gali finałowej w Belwederze lub na Zamku Królewskim w Warszawie. Projekt jest objęty patronatem honorowym prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy.

"Poprzez spotkania z naszymi specjalistami chcemy powiedzieć, jak pracują, podzielić się naszymi doświadczeniami i pokazać, jak nauka może służyć poznawaniu historii. Historycy, archeologowie, archiwiści, lekarze, genetycy i inni badacze z Biuro Poszukiwań i Identyfikacji IPN opowiedzą wam, jak prowadzi się profesjonalne badania" – podkreślił Szwagrzyk.

Według IPN projekt "wspiera wychowanie patriotyczne i przywiązanie do małych ojczyzn, kształtuje postawy empatii wobec ofiar systemów totalitarnych, uczy poszanowania dla życia ludzkiego i rozbudza ciekawość badawczą poprzez poznawanie warsztatu pracy specjalistów z różnych dziedzin nauki".

W latach 2012–2013 w kwaterze "Ł", zwanej potocznie Łączką, IPN przeprowadził prace archeologiczno-ekshumacyjne. Ich pierwszy etap odbył się w okresie 18 lipca-24 sierpnia 2012 r. W ciągu czterech tygodni prac odnaleziono szczątki 109 osób. Drugi etap poszukiwań odbył się w maju-czerwcu 2013 r. W obu etapach ekshumowano szczątki 194 osób. Ponad 70 proc. ofiar nosiło ślady "strzału katyńskiego" – w tył głowy. Ostatni, trzeci etap badań na Łączce, przeprowadzono w 2017 r.

red./PAP