100 lat po tragicznym zamachu terrorystycznym w Warszawskiej Cytadeli!

Sto lat temu, w Warszawskiej Cytadeli, miał miejsce jeden z najbardziej spektakularnych zamachów terrorystycznych w historii Polski. To wydarzenie, często zatracane w gąszczu innych faktów historycznych, zasługuje na naszą uwagę. Choć może się wydawać, że Polska nie była celem zamachów terrorystycznych, historia ma coś innego do powiedzenia. W okresie międzywojennym Polska była świadkiem serii zamachów, przede wszystkim w Warszawie i Krakowie, dokonywanych przez organizacje ukraińskich nacjonalistów i komunistów, wspierane przez ZSRR.

Ukraińcy dążyli do oderwania wschodnich ziem od Polski i ustanowienia niepodległego państwa ukraińskiego, podczas gdy komuniści dążyli do obalenia istniejącego porządku i przejęcia władzy. Dodatkowo, działały także ekstremistyczne grupy prawicowe i niemieccy dywersanci. W Polsce, gdzie żyło wiele różnych narodowości, zdumiewające jest to, że kraj rozwijał się pomimo tych wyzwań.
Zamachy terrorystyczne były powszechne, a jednym z najbardziej znanych był wybuch prochowni w Warszawskiej Cytadeli, który miał miejsce 13 października 1923 roku.

Wybuch w Cytadeli był dramatem niebywałych rozmiarów. Porucznik Bakierski, który prowadził ćwiczenia kompanii, zauważył gwałtowny dym unoszący się nad prochownią, co wskazywało na zagrożenie. Natychmiast nakazał swoim żołnierzom schować się za pobliską szwalnią i sam ruszył w ucieczkę. Następnie potężny wybuch wstrząsnął okolicą, niszcząc wiele budynków, w tym X Pawilon, szwalnię, magazyn mundurowy, stajnie i wiele innych. Cała Cytadela została ogarnięta dymem i kurzem, a chaos trwał przez długi czas.

Tragedia wywołana tym zamachem była ogromna. Zginęli wszyscy pracownicy prochowni oraz wiele osób z rodzin podoficerów mieszkających w X Pawilonie. Liczba ofiar wyniosła co najmniej 28 osób, a prawie 100 zostało ciężko rannych.
Zamach w Cytadeli był tylko jednym z wielu aktów terroru, które miały miejsce w Polsce w okresie międzywojennym. Najczęściej to komuniści i nacjonaliści ukraińscy byli sprawcami zamachów, ale także inne grupy przeprowadzały akcje terrorystyczne. Ich celem zwykle było obalenie władzy i wywołanie zamieszek na ich korzyść. W miarę upływu czasu terroryzm narastał, stając się istotnym problemem społecznym i politycznym.

Jednym z najbardziej dramatycznych wydarzeń był zamach na Józefa Piłsudskiego w 1921 roku, podczas jego wizyty we Lwowie. To tylko część serii zamachów, które miały na celu destabilizację Polski poprzez ataki na jej najwyższych przedstawicieli. Politycy i intelektualiści byli regularnie atakowani przez komunistów i nacjonalistów ukraińskich.

Warto wspomnieć także o zamachu na Prezydenta Stanisława Wojciechowskiego w 1924 roku, który niemal stracił życie w wyniku wybuchu bomby, oraz o zamachach na wybitnych intelektualistów, takich jak Profesor Roman Orzęcki na Uniwersytecie Warszawskim. Te akty terroru miały na celu osłabienie kraju i jego destabilizację.
Ukraińska Organizacja Wojskowa planowała nawet prowokację na skalę międzynarodową w 1931 roku, której celem było sprowokowanie Niemiec do ataku na Polskę przez wysadzenie pociągów w korytarzu pomorskim. Niemcy również przeprowadzili zamach na dworcu kolejowym w Tarnowie, zaledwie cztery dni przed wybuchem II wojny światowej. Dla wielu historyków to właśnie te wydarzenia były pierwszymi ofiarami kolejnej wielkiej wojny w Europie.

Dziś te wydarzenia często zatracają się w historii, ale miały one ogromny wpływ na losy naszego kraju i kształtowały jego rozwój. Zamachy terrorystyczne były integralną częścią ówczesnego krajobrazu i ich ofiary nie powinny być zapomniane. To istotna lekcja historii, która przypomina nam, jak cenna jest względna stabilność, którą teraz cieszymy się w Polsce.