Medale IPN Reipublicae Memoriae Meritum: wartość i wspomnienie

W środę w Warszawie, wręczono złote, srebrne i brązowe medale Reipublicae Memoriae Meritum, doceniające działalność osób oddanych promowaniu historii Polski. Te wyjątkowe wyróżnienia zostały nadane przez prezesa Instytutu Pamięci Narodowej i stanowią uznanie za nieoceniony wkład w ochronę dziedzictwa narodowego oraz utrwalanie ducha patriotyzmu.

„Dla Instytutu państwa praca jest nieocenionym wsparciem” – powiedział w środę Adam Siwek, dyrektor Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN, kiedy złotymi, srebrnymi i brązowymi medalami Reipublicae Memoriae Meritum wyróżniono działaczy promujących polską historię.

Zwracając się do odznaczonych Adam Siwek podkreślił, że wszystkich wyróżnionych łączy praca dla lokalnych społeczności i utrwalanie wśród nich postaw patriotycznych i promowanie wiedzy historycznej. Dodał, że jest to szczególnie ważne, ponieważ z punktu widzenia „centrali IPN i jego lokalnych oddziałów nie zawsze wszystko widać”. „Dzięki waszej wrażliwości na historię Polski, na pamięć o ważnych lokalnych wydarzeniach, bohaterach, działaczach możemy skuteczniej walczyć o tych, którzy zasługują na pamięć i naród Polski powinien być im wdzięczny. Pamiętamy o tych którzy pomagają nam pamiętać o wybitnych Polakach, ofiarach zbrodni totalitaryzmu, weteranach, poszukiwaniach grobów żołnierzy Rzeczypospolitej” – podkreślił dyrektor Biura Upamiętnienia Walk i Męczeństwa IPN.

Złotymi medalami odznaczono: Irenę Biernacką (prezes Związku Polaków na Białorusi – Oddział Lida), Anetę Hoffman (prezes Fundacji Znaki Pamięci), Artura Kondrata (prezesa Zarządu Stowarzyszenia Łagierników Żołnierzy Armii Krajowej), Grzegorza Rąkowskiego (autora kilkudziesięciu książek o tematyce kresowej) oraz prof. Zdzisława Winnickiego (współautora akcji „Wszechnica Polska na Wschodzie”, autora prac poświęconych Kresom oraz Białorusi).

Srebrnymi medalami wyróżniono: Honoratę Gawryłowską (Gawvrylovskiene – koordynator projektów Fundacji Polska360, współorganizator obozów dla młodzieży organizowanych przez Stowarzyszenie Łagierników Żołnierzy AK), Edytę Karakotsoglou (nauczyciel historii w Szkole Polskiej im. Zygmunta Mineyki przy Ambasadzie RP w Atenach), Piotra Szakacza (Dowódcą Szwadronu Honorowego 3 Pułku Szwoleżerów Mazowieckich im. płk Jana Kozietulskiego).

Brązowe medale przyznano Krzysztofowi Krzemińskiemu (prezesowi Zarządu Oddziału Mazowieckiego Stowarzyszenia „Odra-Niemen”), Patrykowi Markuszewskiemu (prezesowi Fundacji „Nie zapomnij o nas”), Remigiuszowi Stefani (współinicjatorowi i koordynatorowi akcji społecznej „Nie zapomnij o nas, Powstańcach Warszawskich”), Annie Szarejko (inicjatorce akcji społecznej „Sprzątanie Powązek”, koordynatorce wielu projektów i zbiórek charytatywnych dla kombatantów) oraz Dzianisowi Zvonikowi (prezesowi Zarządu Fundacji Wsparcia Historii i Kultury Polskiej).

W rozmowie z PAP Honorata Gawryłowska (Gawvrylovskiene) podkreśliła, że polska młodzież na Litwie bardzo chętnie angażuje się w różnego rodzaju akcje upamiętniania polskich bohaterów. „Co roku wyjeżdżamy na miejsca spoczynku polskich żołnierzy poległych na Wileńszczyźnie. Wokół nas jest takich miejsc bardzo wiele. Robimy to z potrzeby serca. Dopóki Pan Bóg da nam sił, to będziemy to robić” – podkreśliła.

Artur Kondrat, prezes Zarządu Stowarzyszenia Łagierników Żołnierzy Armii Krajowej, powiedział, że już od piętnastu lat wykonuje pracę polegającą na budowaniu pamięci o polskiej historii. „Nigdy nie zakładałem, że zostanę w ten sposób wyróżniony, a całą swoją pracę poświęcałem mojemu świętej pamięci dziadkowi, który był żołnierzem Okręgu Nowogródzkiego Armii Krajowej. Zmarł w 1986 roku, więc nie doczekał wolnej Polski. Chciałem więc upamiętnić jego i innych żołnierzy, którzy zginęli w walce o Polskę lub swoje najmłodsze lata spędzili w sowieckich łagrach, a gdy wracali do Polski w latach pięćdziesiątych, byli traktowani jak bandyci” – mówił w rozmowie z PAP.

Dodał, że to wyróżnienie jest dla niego szczególne, ponieważ „docenia pracę, którą wykonaliśmy na Kresach, szczególnie na Białorusi urządzając wiele grobów polskich żołnierzy wskazanych na podstawie zeznań osób, które widziały ich potajemne pochówki”. Podkreślił, że szczególnie ważne jest angażowanie w takie działania najmłodszych pokoleń, szczególnie na Białorusi, gdzie reżim przedstawia kłamliwą, sowiecką wersję historii. Zauważył, że symbolem działań Mińska jest zniszczenie w sierpniu 2022 r. polskiego cmentarza we wsi Surkonty. Jak powiedział było to dla niego szczególne miejsce, ponieważ angażował się w coroczne obchody poległych tam w bitwie z sowietami w 1944 r. „Ta bitwa to polskie Termopile, świadcząca, że Polacy na tych ziemiach próbowali robić wszystko, aż do ostatnich chwil życia, aby polskość na tych ziemiach była zachowana. To wyjątkowe barbarzyństwo, gdy już raz zamordowani, dobijani bagnetami, są jeszcze raz zabijani poprzez niszczenie ich nagrobków. Wiem, że jest wielu patriotów, którzy złożyli przysięgę, że kiedyś odbudują to miejsce i jeszcze raz pokłonimy się tam pochowanym” – powiedział w rozmowie z PAP.

Uroczystość uświetnił koncert Moniki Polaczek-Przestrzeleckiej i Macieja Przestrzeleckiego, którzy wykonali utwory polskich kompozytorów, których słuchano w polskich domach w czasie II wojny światowej.

Medal Reipublicae Memoriae Meritum to odznaczenie nadawane przez prezesa IPN. Medal został ustanowiony w 2015 r. przez prezesa IPN, dr. Łukasza Kamińskiego. Może zostać nadany instytucjom, organizacjom i osobom fizycznym za wybitne zasługi w działalności publicznej i społecznej dla upamiętniania historii Narodu Polskiego w latach 1917–1990 oraz wspierania IPN w działalności edukacyjnej, naukowej i wydawniczej.

red./PAP(Michał Szukała)