Minister Gliński w Paryżu: Polska powinna wspierać w sposób systemowy swoje zagraniczne aktywa kultury

„To historyczna chwila dla Polski. Państwo polskie będzie finansować i wspierać Bibliotekę Polską w Paryżu. Umowa została podpisana na 50 lat” – powiedział minister Gliński.

„Polska spełnia swoje obowiązki względem dziedzictwa narodowego i Polonii. To jest dla nas bardzo ważne” – dodał minister. Po raz pierwszy Polska ma możliwość, dzięki znowelizowaniu ustaw, na finansowanie instytucji kultury funkcjonującej za granicą również w oparciu o prawo francuskie.

„Biblioteka Polska i Instytut będą w 100 proc. finansowana z budżetu państwa przy zachowaniu swojej niezależności. Było to możliwe dzięki połączeniu dwóch porządków prawnych: polskiego i francuskiego oraz dzięki wysiłkowi i pracy wielu osób i zaangażowaniu wielu instytucji i prawników” – podkreślił minister Gliński.

„Biblioteka Polska z prawie 200-letnią historią jest niezwykle istotnym elementem polskiego dziedzictwa kulturalnego i historii Polski z dziełami Mickiewicza i Chopina” – dodał szef resortu kultury.

Dyrektorem nowoutworzonego Instytutu został prof. Maciej Forycki. Instytut otrzyma finansowanie w wysokości 10 mln złotych z budżetu państwa.

Historię Biblioteki Polskiej w Paryżu przypomniał prezes Polskiej Akademii Umiejętności prof. Jan Ostrowski, wskazując, że działalność PAU została zawieszona przez władze komunistyczne po II wojnie światowej i dopiero w 2003 r. przywrócono jej status oraz potwierdzono własność budynku, w którym znajduje się Biblioteka.

W 1893 r. przekazano na własność Akademii Umiejętności zbiór Biblioteki Polskiej w Paryżu. Pierwsze posiedzenie Akademii odbyło się 18 lutego 1873. Początkowo Akademia składała się z 3 wydziałów – filologicznego, historyczno-filozoficznego oraz matematyczno-przyrodniczego.

Po 1918 r. Akademię przekształcono w Polską Akademię Umiejętności. W 1948 władze komunistyczne ogłosiły zamiar powołania Polskiej Akademii Nauk, a wobec PAU zastosowano restrykcje: finansowe, cenzuralne, ograniczono jej kontakty z zagranicą, zablokowano wydawnictwa. Podczas uroczystości w Bibliotece Polskiej Gliński wręczył medale "Zasłużony Kulturze Gloria Artis" prezesowi Polskiego Towarzystwa Historyczno-Literackiego prof. Piotrowi Zaleskiemu oraz mecenasowi Piotrowi Sadowny, zasłużonemu w pracach nad aktem założycielskim Instytutu.

Minister Gliński rozpoczął swoją wizytę w Paryżu od złożenia kwiatów pod pomnikiem Adama Mickiewicza, zaś po uroczystości w Bibliotece Polskiej odbyły się spotkania z Polonią w Ambasadzie RP w Paryżu

Podpisanie umowy w sprawie utworzenia Instytutu Biblioteka Polska w Paryżu jest przełomowe, ponieważ po raz pierwszy państwo polskie ma możliwość wspierania w stu procentach systemowo i finansowo instytucji polonijnej, która zajmuje się polskim dziedzictwem i kulturą za granicą” – zaznaczył Gliński w poniedziałek po uroczystości podpisania umowy założycielskiej Instytutu Biblioteka Polska w Paryżu.

„Przez tyle lat nie rozwiązano problemu finansowania polskich instytucji kultury za granicą. Nam się to wreszcie udało, co wskazuje na pewne słabości naszych poprzedników” – dodał szef resortu kultury.

„Dajemy Bibliotece Polskiej w Paryżu oddech instytucjonalny, oddech to znaczy to, że instytucja jest stabilna, nie musi się martwić o to, czy przeżyje, o fundusze. Polskie instytucje za granicą mają wspaniałe zbiory. Mamy ponad 30 instytucji kultury na całym świecie i od dawna z nimi współpracujemy, wspieramy je zadaniowo, przyznajemy granty” – mówił minister.

Gliński podkreślił rolę Polonii i instytucji polskich za granicą w zachowania tożsamości narodowej i ich wpływu na politykę danego kraju oraz potrzebę ich wsparcia finansowego.

„Sukcesem jest stworzony przez nas system wsparcia dla instytucji kultury, jak Program Polonica. Wyraźnie widać taką nową falę aktywności Polonii. Nowa generacja zaczyna być widoczna i to zaczyna być widoczne poprzez budowanie instytucji, a to są najważniejsze sposoby funkcjonowania Polonii, również jeżeli chodzi o wpływ na sytuację polityczną w krajach, gdzie ta Polonia działa. My jako Polska potrzebujemy lobbystów w dobrze pojętym znaczeniu tego słowa” - podsumował minister Gliński.

Z Paryża Katarzyna Stańko (PAP)