Katalin Kariko jest pierwszą kobietą z Węgier, która została uhonorowana Noblem.

„Jesteśmy niezmiernie dumni, że nasz naród ma teraz kolejnego laureata Nagrody Nobla, którego badania prawdopodobnie uratowały życie milionom ludzi. Dziękujemy, Katalin!” – napisała prezydent Novak na Facebooku.

„Pionierska praca Katalin Kariko otworzyła nową erę w leczeniu i zapobieganiu wielu chorobom” – skomentowała Węgierska Akademia Nauk.

Nie tylko w Budapeszcie Węgrzy świętują przyznanie Nobla swojej rodaczce. W położonym na południu kraju Segedynie, gdzie Kariko uczyła się i pracowała, władze miasta wystawią w hallu ratusza księgę gratulacyjną, w której od wtorku mieszkańcy będą mogli się wpisać. Księga zostanie następnie przekazana Kariko.

W swoim pierwszym wywiadzie po decyzji Komitetu Noblowskiego laureatka przyznała, że początkowo wzięła wiadomość za żart. Kiedy zadzwonił telefon, Kariko spała w swoim domu na przedmieściach Filadelfii, a słuchawkę podniósł jej mąż. „Skupmy się na tym, co możemy zmienić” – zacytowała słowa kanadyjskiego naukowca węgierskiego pochodzenia Janosa Selye, które obrała za swoje motto.

Pierwszą osobą, z którą Kariko podzieliła się wiadomością o przyznaniu jej Nagrody Nobla, była jej siostra Zsuzsana – donosi dziennik „Magyar Nezmet”. Z kolei gazeta „Napeszava” przypomina, że do tej pory było trzech Węgrów (lub osób węgierskiego pochodzenia), którzy otrzymali Nagrodę Nobla w dziedzinie medycyny i fizjologii.

Katalin Kariko urodziła w 1955 r. na Węgrzech w Solnoku. Jej ojciec pracował jako rzeźnik. Po tym, jak została zwolniona z Uniwersytetu w Segedynie w 1985 r., opuściła Węgry i wraz z mężem oraz dwuletnią córką wyjechała do Stanów Zjednoczonych, gdzie prowadziła badania na Temple University w Filadelfii oraz na Uniwersytecie Health Science, Bethesda.

W 1989 r. została mianowana adiunktem na University of Pennsylvania, gdzie pozostała do 2013 r. Następnie została wiceprezesem, a później starszym wiceprezesem w BioNTech RNA Pharmaceuticals. Od 2021 r. jest profesorem na Uniwersytecie w Szeged oraz adiunktem w Perelman School of Medicine na Uniwersytecie Pensylwanii.

Nagrodą Nobla, wynoszącą 11 mln koron szwedzkich (ok. 4,41 mln zł), laureaci podzielą się po połowie. Jeszcze przed ogłoszeniem wyników Kariko mówiła w jednym z wywiadów, że ewentualną nagrodę pieniężną przeznaczyłaby na badania i edukację.

Tegoroczną Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii i medycyny otrzymali Katalin Kariko i Drew Weissman „za odkrycia dotyczące modyfikacji zasad nukleozydowych, które umożliwiły opracowanie skutecznych szczepionek mRNA przeciwko COVID-19”.

Jak ocenił w poniedziałek Komitet Noblowski, zastosowanie wyników ich pracy pozwoliło uratować życie milionów ludzi, a u znacznie większej liczby można było zapobiec poważnemu przebiegowi infekcji.

Z Budapesztu Marcin Furdyna (PAP)