Czerniak u bram!
2023-07-17 11:10:36(ost. akt: 2023-07-28 09:27:41)
Coraz więcej pacjentów zgłasza się do lekarza z podejrzeniem czerniaka skór — przy czym większość pacjentów zgłasza się zdecydowanie za późno. Główną przyczyną czerniaka jest światło ultrafioletowe, którego źródłem jest słońce. Na co zatem uważać latem?
Czerniak to rodzaj raka skóry, który może się też rozprzestrzeniać na inne obszary ciała. Światło UV, pierwszy winny zachorowaniom na czerniaka, pochodzi głównie ze słońca, ale jest również wykorzystywane w solariach. Czynniki zwiększające ryzyko zachorowania na czerniaka to wiek i blada skóra, duża liczba pieprzyków i historia raka skóry w rodzinie. Często można zapobiec czerniakowi, wyłącznie uważając na słońce: stosując filtry przeciwsłoneczne i regularnie je nakładając. Sposób leczenia czerniaka zależy od tego, gdzie się znajduje, czy rozprzestrzenił się na inne obszary ciała i od ogólnego stanu zdrowia. Główną metodą leczenia czerniaka jest operacja.
Przyczyny
Czerniak występuje częściej u osób starszych, ale osoby młodsze również mogą zachorować. Szczególną uwagę powinny zwrócić osoby i jasnej, wręcz bladej skórze, która łatwo pali się na słońcu. Czerniakowi sprzyjają włosy rude lub blond, niebieskie lub zielone oczy oraz duża liczba piegów lub pieprzyków. Uważać powinni wszyscy, którzy dużo na słońcu przebywają i w przeszłości mieli zdiagnozowane oparzenia słoneczne. Przypadki raka skóry w rodzinie lub wcześniejsza diagnoza raka skóry — to kolejne sygnały ostrzegawcze.Co nie oznacza, że osoby z ciemną karnacją mogą poczuć się uspokojone! Osoby o ciemnej skórze najczęściej zapadają na czerniaka na podeszwach stóp, dłoniach lub pod paznokciami.
Objawy
Nowy pieprzyk na skórze lub zmiana zachodzące wokół pieprzyka, który pojawił się już jakiś czas temu — mogą być oznakami czerniaka. Czerniaki mogą pojawić się w dowolnym miejscu na ciele, ale częściej występują w obszarach często narażonych na działanie słońca. Niektóre rzadsze typy mogą wpływać na oczy, a nawet na narządy płciowe.
Fot. Freepik
Co powinno wzbudzić zaniepokojenie? Normalne pieprzyki są zwykle okrągłe i mają gładkie krawędzie. Czerniaki mają często nierówny kształt. Mogą mieć dwa różne kształty połówek i nierówne krawędzie. Ważny jest też kolor: normalny pieprzyk ma zwykle tylko 1 kolor — czerniaki są często mieszanką dwóch lub więcej kolorów. I rozmiar: normalne pieprzyk jest zwykle mały — czerniaki są zwykle większe, często mają ponad 6 mm szerokości.
Co równie ważne, normalne pieprzyki zwykle nie zmieniają się — pieprzyk, który zmienia rozmiar, kształt lub kolor, może być czerniakiem. Inne znaki, na które należy zwrócić uwagę, to pieprzyki spuchnięte i bolesne, krwawiące, swędzące i chropowate.
Leczenie czerniaka
Wiele zależy od tego, gdzie dokładnie czerniak się umieścił i czy już mocno zdążył się rozprzestrzenić. Duże znaczenie ma także ogólny stan zdrowia: im lepszy, tym i odporność większa.PRZECZYTAJ KONIECZNIE: 
Na dziś głównym sposobem leczenia czerniaka jest usunięcie go operacyjnie, zwłaszcza jeśli został wcześnie wykryty. Czasami stosuje się również radioterapię, leki i chemioterapię. Rudowłosi są bardziej narażeni na czerniaka?
Fot. Freepik
Jak zapobiegać?
Nie trzeba wiele — wystarczy unikać słońca w najgorętszej części dnia, mieć zakryte ręce i nogi oraz nosić kapelusz z szerokim rondem i okulary przeciwsłoneczne, które zapewniają ochronę przed promieniami ultrafioletowymi (UV). Stosujmy filtry przeciwsłoneczne o współczynniku ochrony przeciwsłonecznej (SPF) co najmniej 30 i co najmniej 4-gwiazdkowej ochronie przed promieniowaniem UVA — pamiętaj o regularnym wcieraniu go w skóre, bo jedno smarowanie z rana nie starczy na cały dzień. I używajmy filtrów nie tylko na plaży — w czasie spaceru miastem w upalny dzień jesteśmy najczęściej skąpo ubrani, zatem słońce ma do naszej skóry równie nieograniczony dostęp, co na plaży.Ważne jest także, by chronić przed słońcem niemowlęta i dzieci — pamiętajmy, że ich skóra jest znacznie bardziej wrażliwa niż skóra dorosłych.
Jaki krem do opalania?
Wydaje się, że filtry przeciwsłoneczne skutecznie zapobiegają czerniakowi. W przeszłości zalecano stosowanie filtrów przeciwsłonecznych o współczynniku ochrony przeciwsłonecznej (SPF) 50 lub wyższym na odsłoniętych obszarach — bo starsze filtry przeciwsłoneczne skuteczniej blokowały promieniowanie UVA dopiero przy wyższym SPF.Obecnie nowsze składniki filtrów przeciwsłonecznych (awobenzon, tlenek cynku i dwutlenek tytanu) skutecznie blokują zarówno promieniowanie UVA, jak i UVB nawet przy niższych SPF. Filtr przeciwsłoneczny chroni również przed rakiem płaskonabłonkowym — innym rodzajem raka skóry.
UV z lampy
Kiedyś uważano, że używanie sztucznego światła do opalania pomaga zapobiegać nowotworom skóry — nic bardziej mylnego! W rzeczywistości może ono prowadzić do zwiększonej częstości występowania czerniaka.PRZECZYTAJ KONIECZNIE: 
Ekspozycja na promieniowanie UV z solarium zwiększa ryzyko czerniaka: Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem stwierdziła, że łóżka do opalania są „rakotwórcze dla ludzi”, a ludzie, którzy zaczynają korzystać z urządzeń do opalania przed trzydziestym rokiem życia, są o 75 proc. bardziej narażeni na rozwój czerniaka. Rak skóry błędnie kojarzony jest głównie z czerniakiem
Fot. Pixabay
Lampy UV do paznokci, których używa się są używane w salonach paznokci, są kolejnym powszechnym i szeroko rozpowszechnionym źródłem promieniowania UV, którego można uniknąć. Chociaż ryzyko zachorowania na raka skóry w wyniku używania lampy UV do paznokci jest niskie, nadal zaleca się noszenie rękawiczek bez palców i/lub nakładanie na dłonie kremu przeciwsłonecznego SPF 30 lub większego przed użyciem lampy UV do paznokci.
Co z witaminą D?
To prawda: organizm człowieka wykorzystuje światło UV do generowania witaminy D, więc dla utrzymania zdrowego poziomu witaminy D i zmniejszenia ryzyka czerniaka potrzebuje zrównoważenia wystarczającej ilości światła słonecznego. Ale wystarczy mu około pół godziny światła słonecznego, aby wytworzył witaminę D na cały dzień — mniej więcej tyle samo czasu, ile ludziom o jasnej karnacji zajmuje, by doznali oparzeń słonecznych. Dobra wiadomość jest taka, że ekspozycję na światło słoneczne można przerywać — nie musi być jednorazowa.Magdalena Maria Bukowiecka
Korzystałam z materiałów ministerstw zdrowia Polski i Wielkiej Brytanii.
Nie za dużo słoneczka…
Ekspozycja na promieniowanie UVA i UVB jest jednym z głównych czynników przyczyniających się do rozwoju czerniaka. Sporadyczne ekstremalne nasłonecznienie, powodujące oparzenia słoneczne, przyczynowo wiąże się z czerniakiem. Czerniak występuje najczęściej na plecach u mężczyzn i na nogach u kobiet — są to tzw. obszary przerywanej ekspozycji na słońce. Wydaje się, że na ryzyko duży wpływ mają warunki społeczno-ekonomiczne, a nie praca w pomieszczeniu lub na zewnątrz. Czerniak występuje częściej u pracowników specjalistycznych i administracyjnych niż pracowników niewykwalifikowanych. Innymi czynnikami są mutacje lub całkowita utrata genów supresorowych nowotworów. Naukowcy wiążą korzystanie z solariów, zwłaszcza tych z głęboko penetrującymi promieniami UVA, z rozwojem nowotworów skóry, w tym czerniaka.Możliwe istotne elementy w określaniu ryzyka obejmują intensywność i czas trwania ekspozycji na słońce, wiek, w którym występuje ekspozycja na słońce, oraz stopień pigmentacji skóry. Poparzenie słoneczne w dzieciństwie jest ważniejszym czynnikiem ryzyka niż poparzenie w wieku dorosłym. Doznanie wielu poważnych oparzeń słonecznych zwiększa prawdopodobieństwo, że przyszłe oparzenia słoneczne przekształcą się w czerniaka z powodu skumulowanych uszkodzeń. Słońce i solarium są głównymi źródłami promieniowania UV, które zwiększają ryzyko wystąpienia czerniaka.
Komentarze (1) pokaż wszystkie komentarze w serwisie
Komentarze dostępne tylko dla zalogowanych użytkowników. Zaloguj się.
Zacznij od: najciekawszych najstarszych najnowszych
Zaloguj się lub wejdź przez
Cyranka #3110465 3 sie 2023 08:21
Właśnie mnie to dotknęło. Od roku żyję z przeznaczeniem. Przeszedłem operację usunięcia zmiany skórnej. Początkowo nie było przerzutów, niestety po pół roku pojawiły się one w płucach. Pewną nadzieją jest terapia lekami immunologicznymi, takimi jak pembrolizumab. Miałem to szczęście (ostatecznie to się dopiero okaże), że zostałem włączony do międzynarodowego badania klinicznego i zostałem wylosowany do podania wzmacniających pembrolizumab szczepionek (połowa uczestników badania - pozostali stanowią grupę porównawczą z samym tylko pembrolizumabem). Jeśli badania potwierdzą skuteczność szczepione będzie to istotny postęp w leczeniu czerniaka. Problemem jest cena leków. Pembrolizumab kosztuje 4 tys $ dawka, natomiast szczepionki aż 16 tys. $, przy czym cykl leczenia to nawet 35 dawek! Pembrolizumab jest refundowany, jak będzie ze szczepionkami? Nie wiadomo (moje leczenie jest finansowane przez prowadzącego badanie kliniczne). Niestety życie wymyka się spod wszelkich zaleceń. Owszem w młodości kilka razy słońce przypaliło moją jasną skórę ale wtedy nawet nie pomyślałem o czerniaku. Niestety.
odpowiedz na ten komentarz