Czy to bezpieczne? Tak – i fascynujące! Tylko w Różanie, tylko tej nocy

Krajowe Składowisko Odpadów Promieniotwórczych (KSOP) w Różanie zostanie otwarte dla zwiedzających w ramach ogólnopolskiej Nocy Muzeów już po raz drugi.

"Na co dzień składowisko jest obiektem zamkniętym dla ogółu ludności, ale jest kilka takich dni w roku, kiedy można przekroczyć bramy tego miejsca" - podkreśliła dyrektor Zakładu Unieszkodliwiania Odpadów Promieniotwórczych Aneta Korczyc. "Zwiedzający będą mogli na własne oczy zobaczyć, jak postępuje się z odpadami promieniotwórczymi wytworzonymi na terenie Polski. Dowiedzieć się, jak wyglądają procesy gromadzenia, przetwarzania, transportu i składowania odpadów promieniotwórczych, a także doświadczyć badania na bramce dozymetrycznej" - dodała.

KSOP to jedyne miejsce w Polsce, gdzie składuje się i przechowuje odpady promieniotwórcze. Składowisko znajduje się w Różanie w woj. mazowieckim, w powiecie makowskim na terenie carskiego fortu wybudowanego na początku XX wieku. Odpady promieniotwórcze, które trafiają do KSOP, powstają w wyniku produkcji i stosowania izotopów promieniotwórczych w medycynie, przemyśle i badaniach naukowych. Dzięki zastosowaniu promieniowania jonizującego możliwe jest m.in. leczenie nowotworów oraz diagnostyka obrazowa.

Jak podał ZUOP w sobotę 17 maja na składowisko będzie można wejść w grupach zorganizowanych o godzinach: 18.30, 20.00, 21.30. Wcześniej jednak tj. do 14 maja br. należy wysłać zgłoszenie na adres: zwiedzanieKSOP@zuop.gov.pl z imieniem, nazwiskiem, serią i numerem dowodu osobistego lub legitymacji szkolnej. W e-mailu należy wskazać preferowaną godzinę zwiedzania. ZUOP zastrzegł, że w przypadku dużego zainteresowania zapisy mogą zakończyć się wcześniej.

KSOP przeznaczone jest do składowania "krótkożyciowych odpadów niskoaktywnych i średnioaktywnych", a także do okresowego przechowywania odpadów "długożyciowych". Zajmuje powierzchnię 3,045 ha. Według klasyfikacji Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej jest typem składowiska powierzchniowego.

Odpady składowane i przechowywane są zarówno w obiektach będących oryginalnymi elementami konstrukcji historycznego fortu, jak i powstałych w wyniku działalności prowadzonej w KSOP.

Jak podał Zakład Unieszkodliwiania Odpadów Promieniotwórczych (ZUOP), na cele składowania i przechowywania odpadów promieniotwórczych zaadaptowano np. fragment suchej, fortecznej fosy. Składowane są w niej odpady tzw. krótkożyciowe niskoaktywne i średnioaktywne. Dno i zbocza fosy wzmocniono dodatkowo 20 cm warstwą betonu. Zestalone odpady w bębnach metalowych zabezpieczonych przed korozją umieszczane są w fosie warstwami. Następnie zalewane są betonem. Ostatnie, najwyżej znajdujące się odpady pokrywane są 40 cm warstwą betonu i impregnowane mieszanką bitumiczną ograniczającą możliwości infiltracji wód opadowych do wnętrza tej konstrukcji.

Zużyte zamknięte źródła promieniotwórcze składowane są w podziemnym betonowym obiekcie składającym się z 17 komór. Po wykorzystaniu poszczególnych komór są one wypełniane betonem, by ograniczyć poziom promieniowania na zewnątrz. Do wnętrza wlewana jest również zaprawa cementowa, a wlot komory po jej zapełnieniu zostaje uszczelniony i zamknięty.

Operator składowiska, Zakład Unieszkodliwiania Odpadów Promieniotwórczych to jedyne przedsiębiorstwo w Polsce, które może zajmować się tego rodzaju odpadami. ZUOP podlega Ministerstwu Przemysłu. Zakład jest zlokalizowany w Ośrodku Jądrowym w Świerku (województwo mazowieckie) oraz w Różanie (województwo mazowieckie), gdzie znajduje się Krajowe Składowisko Odpadów Promieniotwórczych. To tam trafiają przetworzone, zestalone i zabezpieczone odpady promieniotwórcze. Administracja zakładu znajduje się w budynku, w którym działał pierwszy w Polsce reaktor jądrowy EWA.

red./PAP