Nie kartki, a kamień milowy – zobacz Konstytucję 3 Maja na własne oczy

Jak przekazał Krystian Cieślak z Biura Prasowego Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych, manuskrypt dokumentu będzie wyłożony od godz. 12 do 16 w historycznych wnętrzach Pałacu Raczyńskich przy ul. Długiej 7 w Warszawie. W budynku tym mieści się obecnie Archiwum Główne Akt Dawnych.

Wstęp na to wydarzenie dla wszystkich będzie bezpłatny.

Do obejrzenia dokumentu zachęca dr Paweł Pietrzyk, naczelny dyrektor Archiwów Państwowych. „Pokaz Konstytucji 3 Maja to niepowtarzalna okazja, aby zetknąć się z żywym dowodem naszej narodowej tożsamości” – podkreśla i dodaje, że chodzi nie tylko o dokument prawny, ale „symbol niezłomnego ducha narodu”.

Oprócz oryginału Konstytucji 3 Maja Archiwum Główne Akt Dawnych pokaże też w ramach Dnia Otwartego inne unikatowe akta, m.in. rękopisy listów króla Stanisława Augusta oraz uniwersały marszałków sejmowych.

W programie Dnia Otwartego przewidziano również projekcję filmu dokumentalnego autorstwa prof. Anny Grześkowiak–Krwawicz, który przybliży kontekst powstania Konstytucji 3 Maja i sytuację geopolityczną ówczesnej Polski.

Przyjęta przez Sejm Czteroletni w 1791 r. Konstytucja 3 Maja była pierwszym takim aktem w Europie i drugim w świecie – po konstytucji Stanów Zjednoczonych. Przy jej pomocy zwolennicy wyemancypowania Polski spod wpływów Rosji chcieli wprowadzić reformy ustrojowe. Na mocy Konstytucji 3 Maja miała zacząć obowiązywać zasada trójpodziału władzy. Wprowadzono również ograniczenie liberum veto oraz reformy administracyjne, mające na celu wzmocnienie państwowości i zapobieżenie anarchii politycznej. Pod naciskiem Rosji i przy pomocy przekupionych przez nią magnatów reformy te zostały cofnięte, a Polska została wymazana z mapy Europy. W rezultacie, choć dzieło Konstytucji 3 Maja okazało się nietrwałe, ona sama przeszła do narodowej legendy jako symbol walki o niepodległość. Inspirowała w XIX i XX wieku kolejne pokolenia polskich patriotów.

Jak przypomina dyrektor Paweł Pietrzyk Konstytucja 3 Maja wyznaczyła kierunek rozwoju myśli politycznej nie tylko w Polsce, ale także w innych krajach Europy. „Dokument ten, wyróżniony prestiżowym Znakiem Dziedzictwa Europejskiego, wpisany na Polską Listę Krajową Programu UNESCO Pamięć Świata, jest jednym z najważniejszych świadectw historii Polski” - podkreśla Paweł Pietrzyk.

Pełny wykaz dokumentów archiwalnych wpisanych na Polską Listę Krajową Programu UNESCO Pamięć Świata znajduje się na stronie: https://pamiecpolski.archiwa.gov.pl/

red./PAP