Nowe prawo pracy w Polsce. Kompleksowa reforma urzędów pracy i zasiłków

2025-04-14 11:44:32(ost. akt: 2025-04-14 11:51:28)
gotówka

gotówka

Autor zdjęcia: PAP

Po dwóch dekadach obowiązywania, Polska żegna się z ustawą o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. W jej miejsce rząd wprowadza nowoczesne przepisy, które mają lepiej odpowiadać na potrzeby współczesnego rynku i wyzwań zawodowych Polaków. Reforma, wpisana w Krajowy Plan Odbudowy, zakłada nie tylko uproszczenie przepisów, ale i wyraźne przesunięcie akcentów – z biurokracji na realne wsparcie obywateli w znalezieniu zatrudnienia.
Polski system wspierania zatrudnienia przechodzi właśnie największą reformę od dwóch dekad. Rządowe zmiany obejmujące urzędy pracy, zasady przyznawania zasiłków oraz instrumenty aktywizacji zawodowej mają dostosować rynek pracy do współczesnych realiów. Ustawa wprowadzająca te zmiany zastępuje funkcjonującą od 20 lat ustawę o promocji zatrudnienia. Reforma została wpisana do Krajowego Planu Odbudowy, co podkreśla jej strategiczne znaczenie.

Jedną z najbardziej zauważalnych zmian jest zniesienie zróżnicowania wysokości zasiłków dla bezrobotnych. Dotychczas osoby z krótszym stażem zawodowym (poniżej pięciu lat) otrzymywały jedynie 80 proc. podstawowego świadczenia. Nowe przepisy przewidują, że każdy bezrobotny z prawem do zasiłku otrzyma jego pełną kwotę – bez względu na historię zatrudnienia.

Ważnym ułatwieniem będzie także uwolnienie bezrobotnych od obowiązku rejestracji w urzędzie pracy przypisanym do miejsca zameldowania. Teraz każdy będzie mógł zarejestrować się tam, gdzie faktycznie mieszka, co ma ułatwić dostęp do usług i skrócić ścieżkę powrotu na rynek pracy.

Wśród priorytetowych grup, które będą mogły liczyć na szybszą i szerszą pomoc, znajdują się m.in. osoby samotnie wychowujące dzieci oraz członkowie rodzin wielodzietnych posiadających Kartę Dużej Rodziny.

Zmiany nie ominą również Indywidualnych Planów Działania (IPD). Dokument ten, stanowiący swego rodzaju mapę drogową dla bezrobotnego, będzie sporządzany tylko dla osób z dłuższym stażem w rejestrze urzędu pracy (powyżej 120 dni), osób młodych (do 30. roku życia) oraz długotrwale bezrobotnych. Dodatkowo, obowiązkowy kontakt z pracownikiem urzędu w ramach IPD będzie musiał odbywać się nie rzadziej niż raz w miesiącu – dotychczas wystarczyło jedno spotkanie na dwa miesiące.

Rząd proponuje również nowy instrument wsparcia – „staż plus”, który zastąpi rzadko wykorzystywane przygotowanie zawodowe dorosłych. Nowa forma umożliwi zdobywanie nie tylko umiejętności praktycznych, ale i certyfikowanych kwalifikacji, z bonusem w postaci dodatkowego stypendium dla stażysty oraz premii dla pracodawcy.

Młodzi bezrobotni będą mogli liczyć na dodatkową diagnozę umiejętności cyfrowych, co pomoże lepiej dopasować ofertę szkoleniową i doradczą. W każdym urzędzie pracy powołany zostanie dedykowany doradca zajmujący się wyłącznie osobami do 30. roku życia.

Ciekawą innowacją jest edukacyjna pożyczka – nowy instrument finansowania rozwoju zawodowego. Osoby bezrobotne będą mogły otrzymać nawet czterokrotność średniego wynagrodzenia z przeznaczeniem na studia podyplomowe, kursy czy certyfikaty zawodowe. Po spełnieniu określonych warunków możliwe będzie częściowe umorzenie pożyczki.

Zmieniają się również zasady przyznawania bonu na zasiedlenie. Dotąd przysługiwał wyłącznie osobom młodym – teraz będzie dostępny dla każdego, niezależnie od wieku, co ma sprzyjać mobilności zawodowej i przeciwdziałać bezrobociu strukturalnemu.

W przypadku osób opiekujących się dzieckiem z niepełnosprawnością, wiek dziecka, do którego można ubiegać się o refundację kosztów opieki, został podniesiony do 18. roku życia.

Nie zabrakło też rozwiązań skierowanych do przedsiębiorców. Nowy system dofinansowań premiuje zatrudnianie osób starszych. Firmy będą mogły liczyć na dopłatę do wynagrodzenia pracownika, który ukończył 50 lat lub – w przypadku kobiet – 60 lat, a mężczyzn – 65 lat. Wysokość wsparcia wyniesie maksymalnie połowę minimalnej pensji.

Wśród zmian kadrowych warto też zauważyć zwiększenie dodatków motywacyjnych dla pracowników publicznych służb zatrudnienia oraz Ochotniczych Hufców Pracy – z obecnych 600 zł do 1000 zł miesięcznie.

Reforma nie ogranicza się wyłącznie do przepisów. Urzędy pracy przejdą cyfrową metamorfozę – więcej usług zostanie zautomatyzowanych, a kontakt z urzędnikiem stanie się bardziej dostępny. Ma to skrócić czas obsługi i zwiększyć efektywność działań.

Źródło: Filary Biznesu