Uzależnienie od scrollowania: Jak algorytmy rządzą życiem młodzieży?

Z raportu NASK "Nastolatki 3.0" wynika, że średni czas spędzany przez młodzież w mediach społecznościowych to 4 godziny i 12 minut dziennie. Jednym z niepokojących wyników badania jest fakt, że ponad 16% nastolatków nie jest w stanie wytrzymać bez social mediów dłużej niż godzinę, a co czwarty młody człowiek (27%) przyznaje, że mimo chęci, nie potrafi zmniejszyć czasu scrollowania.

"Platformy społecznościowe są jak precyzyjnie skalibrowane maszyny do zarządzania uwagą, a algorytmy sztucznej inteligencji to niewidzialni reżyserzy doświadczeń młodzieży" – mówi Anna Borkowska, ekspertka NASK ds. edukacji cyfrowej.

Skrócone tempo życia, pętle dopaminowe i wszechobecna technologia wpływają na sposób postrzegania świata przez młodzież. Dopamina – neuroprzekaźnik odpowiedzialny za przyjemność – jest w centrum tej cyfrowej rewolucji. Mechanizm dopaminowy w mediach społecznościowych wykorzystywany jest do tworzenia uzależniającego środowiska. "Im więcej bodźców dostarczamy, tym więcej ich potrzebujemy, aby poczuć tę samą przyjemność. To jak narkotyk" – dodaje Borkowska.

Jak pokazuje raport, dopamina nie tylko wpływa na zachowania, ale ma również negatywne skutki dla koncentracji i emocji młodych ludzi. Ponad połowa nastolatków przyznaje, że multitasking, czyli korzystanie z kilku urządzeń jednocześnie, obniża ich zdolność do skutecznej nauki. Oprócz problemów z koncentracją, młodzież zmaga się również z problemami emocjonalnymi, w tym niską samooceną, czy poczuciem osamotnienia w sieci – paradoksalnie, pomimo spędzania średnio 252 minut dziennie w mediach społecznościowych, ponad 53% nastolatków odczuwa samotność.

Jak pomóc młodzieży w tej cyfrowej pułapce? Kluczowe jest zrozumienie mechanizmów działania mediów społecznościowych i świadomość wpływu, jaki mają one na nasze życie. "Rodzice powinni świadomie zarządzać cyfrowym środowiskiem swoich dzieci. Ustalenie zasad korzystania z internetu, modyfikowanie ustawień aplikacji oraz wprowadzenie ograniczeń dotyczących czasu spędzanego na urządzeniach to krok w dobrą stronę" – sugeruje Borkowska.

Alternatywą dla ciągłego scrollowania mogą być aktywności fizyczne, artystyczne czy wolontariat, które aktywują naturalny system nagrody w mózgu. Ważne jest, by młodzież sama podejmowała decyzje dotyczące swojego korzystania z technologii, a także eksperymentowała z takimi wyzwaniami, jak „cyfrowe postanowienia” czy długie przerwy od social mediów.

"To młodzież jest kluczowym ogniwem, które może zmienić swoje nawyki. Warto, by uczyli się kształtować swoje relacje z technologią i wiedzieli, jak wykorzystać ją do własnego rozwoju" – kończy Anna Borkowska.

Świadomość, jak algorytmy zarządzają naszą uwagą, to pierwszy krok ku odzyskaniu kontroli nad własnym życiem w cyfrowym świecie. Jak pokazuje przykład młodzieży, odpowiedzialne korzystanie z technologii jest możliwe, o ile nie zapominamy o alternatywach i równowadze w tym cyfrowym chaosie.

wawa.info