Zaufanie do polskiej gospodarki? Fitch utrzymuje rating na wysokim poziomie

"Rating Polski jest wspierany przez dużą, zdywersyfikowaną i odporną gospodarkę, historycznie solidną politykę makroekonomiczną zakotwiczoną w członkostwie w UE, solidne finanse zewnętrzne oraz wyższą i bardziej stabilną bazę dochodów budżetowych niż w przypadku innych krajów z koszyka ratingowego. Te czynniki są równoważone przez większe deficyty fiskalne, niższe (choć rosnące) poziomy dochodów i słabsze wskaźniki governance" - napisano.

Czynniki, które pojedynczo lub łącznie mogą prowadzić do negatywnego działania/obniżenia ratingu:

- finanse publiczne: niepowodzenie w konsolidacji finansów publicznych, które zmniejszałoby pewność co do zdolności rządu do ustabilizowania długu publicznego w średnim okresie na poziomie zbliżonym do innych krajów z koszyka ratingowego;

- makro: znacznie niższe średnioterminowe perspektywy wzrostu, na przykład z powodu erozji konkurencyjności lub przedłużającej się słabości gospodarczej wśród partnerów handlowych.

Czynniki, które pojedynczo lub łącznie mogą prowadzić do pozytywnego działania/podwyższenia ratingu:

- finanse publiczne: konsolidacja fiskalna w średnim okresie, prowadząca do mocnego spadku wskaźnika długu publicznego do PKB;

- strukturalne: znacząca poprawa jakości rządzenia, odzwierciedlająca trwałe złagodzenie polaryzacji politycznej i/lub poprawę ram politycznych i praworządności;

- makro: trwale wyższy wzrost PKB, prowadzący do szybszej konwergencji dochodów do mediany koszyka ratingowego „A”, wspierany przez działania, które nie prowadzą do nierównowag makroekonomicznych, fiskalnych lub zewnętrznych.

Agencja zauważa, że finanse publiczne Polski pogorszyły się w ostatnich latach, co skutkowało wszczęciem przez Komisję Europejską procedury nadmiernego deficytu (EDP) przeciwko Polsce w 2024 roku.

"Deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych wzrósł głównie z powodu zwiększonych +sztywności fiskalnych+, w tym znacznych podwyżek wynagrodzeń w sektorze publicznym, emerytur i innych świadczeń społecznych, subsydiów, wydatków militarnych i kosztów obsługi zadłużenia" - napisano.

Fitch oczekuje, że wydatki militarne Polski wzrosną do 5 proc. PKB i pozostaną na wysokim poziomie w perspektywie średnioterminowej.

Agencja spodziewa się, że deficyty fiskalne Polski będą obniżać się jedynie stopniowo, choć w wolniejszym tempie niż zakłada rząd, w szczególności ze względu na ryzyka związane z cyklem wyborczym.

"Prognozujemy redukcję deficytu sektora gg do 5,0 proc. PKB w 2026 r., w porównaniu z koszykiem „A” na poziomie 2,6 proc., oraz spadek do 3,7 proc. PKB do 2028 roku" - podaje agencja.

Zdaniem Fitch, ryzyka dla konsolidacji fiskalnej obejmują potencjalne pogorszenie sytuacji fiskalnej wynikające z obietnic kampanii wyborczej z 2023 r., wyborów prezydenckich w 2025 r. i parlamentarnych w 2027 r., a także potencjalny słabszy wzrost u kluczowych partnerów handlowych.

"Wydatki na wojsko, które mają wzrosnąć do 5 proc. PKB, zostały już uwzględnione w planach fiskalnych Polski i bazowych prognozach Fitch. Potencjalne złagodzenie ram fiskalnych UE, pozwalające na wyłączenie niektórych wydatków wojskowych z procedury nadmiernego deficytu, może również zmienić trajektorię konsolidacji fiskalnej" - dodano.

Fitch szacuje, że dług sektora gg Polski wzrósł do 54,3 proc. PKB w 2024 r. z 49,7 proc. w 2023 r.

"Utrzymujący się deficyt pierwotny i gwarancje emisji netto (3,2 proc. PKB w latach 2025-2026, głównie na pozabudżetowy fundusz wojskowy) spowodują wzrost długu gg do 61,6 proc. w 2026 r. Prognozujemy, że dług publiczny do PKB ustabilizuje się na poziomie 64 proc. w 2028 r., a następnie będzie stopniowo spadał" - podaje agencja.

Fitch zwraca uwagę, że koszty obsługi długu Polski wzrosły do 5,9 proc. dochodów budżetowych w 2024 r., czyli powyżej 3,6 proc. szacowanej mediany koszyka „A”, i prawdopodobnie pozostaną wysokie w związku ze stosunkowo dużymi potrzebami i kosztami finansowania Polskich potrzeb budżetowych.

Fitch obniżył prognozy wzrost dynamiki PKB Polski do 3,1 proc. rocznie w latach 2025 i 2026 r. z 3,4 proc. i 3,2 proc., ze względu na wpływ amerykańskich ceł na perspektywy wzrostu w strefie euro. To jednak ma zostać w ocenie agencji w dużej mierze zrównoważone przez konsumpcję krajową i napływ funduszy UE.

Agencja prognozuje umiarkowany deficyt salda rachunku bieżącego Polski na poziomie 0,6 proc. i 0,7 proc. w 2025 i 2026 r., który jednak pokryty będzie "komfortowo" napływem bezpośrednich inwestycji zagranicznych netto (średnio 3 proc. PKB w latach 2021-2024).

"W wyniku delewarowania sektora publicznego i prywatnego, zadłużenie zagraniczne netto Polski spadło z 37,1 proc. PKB w 2013 r. do szacowanych 2 proc. w 2024 r. (mediana koszyka „A” -6,5 proc.). Oczekujemy, że w perspektywie średnioterminowej Polska stanie się wierzycielem zewnętrznym netto" - dodano.

Fitch prognozuje średnią inflację w Polsce na poziomie 4,5 proc. w 2025 r. i 3,7 proc. w 2026 r. (mediana koszyka „A” 2,3 proc. i 2,2 proc.).

"Biorąc pod uwagę wyższą inflację, napędzaną silnym wzrostem płac i luźną polityką fiskalną, Fitch spodziewa się dwóch obniżek stóp procentowych po 25 pb w drugiej połowie 2025 r. i czterech obniżek po 25 pb w 2026 r." - napisano. Oznaczałoby to stopę referencyjną NBP na koniec 2025 r. na poziomie 5,25 proc. i 4,25 proc. na koniec 2026 r.

Agencja wskazuje na szereg wyzwań z poziomu politycznego, przed którymi stoi Polska.

"Chociaż wybory parlamentarne w 2023 r. doprowadziły do zmiany władzy, co wzmocniło stosunki Polski z UE i ułatwiło wypłatę funduszy z KPO, zmiana ta spowodowała tarcia instytucjonalne, w tym próbę postawienia prezesa banku centralnego przed Trybunałem Stanu. PiS, obecnie główna partia opozycyjna (...) może kwestionować wdrażanie decyzji politycznych" - napisano.

"Obecne sondaże faworyzują kandydata koalicji rządzącej na prezydenta. Rozbieżne priorytety partii koalicyjnych mogą również podważać skuteczność rządu i zobowiązanie do konsolidacji fiskalnej" - dodano.

Spośród trzech największych agencji ratingowych wiarygodność kredytową Polski najwyżej ocenia Moody's - na poziomie "A2". Oceny kredytowe Polski Fitch i S&P są o jeden poziom niższe niż Moody's.

red./PAP Biznes