Zdrowie kobiet priorytetem – stołeczna pomoc w okresie menopauzy

– Warszawa dla kobiet to program, który zapewnia mieszkankom naszego miasta dostęp do szerokiego pakietu wsparcia dostosowanego do różnych potrzeb, na różnym etapie życia. W stolicy działa pierwsza samorządowa placówka, która przeprowadza w pełni refundowane zabiegi in vitro i zapewnia kompleksową opiekę mamom i dzieciom. W Warszawie zapewniamy również bezpłatne szkoły rodzenia i najlepszą opiekę w miejskich szpitalach, a później bezpłatne miejsce w żłobku i przedszkolu – podkreśla Rafał Trzaskowski, prezydent m.st. Warszawy. – Stworzyliśmy również Warszawski Instytut Zdrowia Kobiet, jedyną w swoim rodzaju miejską placówkę medyczną dostępną dla wszystkich mieszkanek. To niezwykle ważne, że pod jednym adresem eksperci zapewniają kompleksową pomoc pacjentkom w każdym wieku - od diagnozy, przez wszystkie etapy leczenia, po wizytę kontrolną – dodaje.

Jak wynika z badań tylko 7 proc. Polek wie co oznacza medyczne pojęcie „menopauza”*. Według definicji WHO (Światowej Organizacji Zdrowia), tym mianem określa się ostatnią miesiączkę, po której przez kolejne 12 miesięcy nie wystąpiło kolejne krwawienie.

W Polsce menopauza występuje zwykle u kobiet między 44. a 56. rokiem życia, ale już nawet 5-10 lat wcześniej można odczuwać pierwsze objawy przekwitania – ten okres nazywany jest perimenopauzą. Polki wchodzą w wiek menopauzalny średnio w wieku 51 lat, jednak zdarza się, że może się on rozpocząć znacznie wcześniej, nawet przed 40 r.ż.

– Robimy kolejny krok w budowaniu świadomości społecznej i edukacji nt. opieki zdrowotnej w okresie transformacji menopauzalnej, ale również ochrony płodności kobiet. Chcemy żeby mieszkanki Warszawy wiedziały, jakie mogą objawy menopauzy, gdzie szukać informacji na temat przekwitania i jak się leczyć. Dlatego, aby wspierać opiekę nad pacjentkami, już wkrótce udostępnimy w ponad 120 miejskich przychodniach i szpitalach ankietę do diagnostyki i leczenia menopauzy – informuje Renata Kaznowska, zastępczyni prezydenta m.st. Warszawy. – Kwestionariusz został opracowany przez międzynarodowy zespół ekspertów w dziedzinie endokrynologii ginekologicznej, w tym menopauzy. Jedną z współtwórczyń ankiety, jest dr Małgorzata Bińkowska, ekspertka z Warszawskiego Instytutu Zdrowia Kobiet – dodaje wiceprezydentka.

Ewa Malinowska-Grupińska, przewodnicząca Rady m.st. Warszawy podkreśla:

– Menopauza to słowo, które jeszcze niedawno, a może jeszcze nadal, którego kobiety się boją. A okres menopauzy może być najwspanialszym czasem w życiu kobiety. Mamy już odchowane dzieci, osiągnięcia zawodowe i możemy się skupić na sobie i na własnym rozwoju. Ale żeby tak się działo, musimy być zaopiekowane i dlatego te programy zdrowotne, które wdraża Warszawa dla swoich mieszkanek są tak ważne.

Inicjatorką akcji informacyjnej nt. menopauzy jest Anna Auksel-Sekutowicz, radna Rady m.st. Warszawy, która zauważa: – O menopauzie w Polsce mówi się bardzo mało, a jeżeli się już mówi, to bardzo często w sposób prześmiewczy. A do 2035 roku co 4. Polka będzie w okresie menopauzalnym. Co więcej, 93 procent kobiet nie potrafi podać definicji menopauzy, a 71 procent z nich określa swój stan wiedzy na ten temat źle lub bardzo źle. Dlatego musimy pomóc kobietom, żeby wiedziały, z czym ten okres się wiąże i żeby przez niego mogły dobrze przejść.

Podziękowania za podjętą przez Warszawę inicjatywę przekazuje Renata Niewitecka, wiceprzewodnicząca Komisji Zdrowia Rady m.st. Warszawy: – Czas odczarować menopauzę – to okres rozkwitania, a nie przekwitania. Komisja Zdrowia będzie zawsze wspierać tak ważne programy.

Ankieta do diagnostyki i leczenia objawów menopauzy

– Kwestionariusz do diagnostyki i leczenia objawów menopauzy, to była międzynarodowa inicjatywa kobiet specjalistek zajmujących się tym zagadnieniem – wyjaśnia dr n. med. Małgorzata Bińkowska, specjalistka położnictwa i ginekologii oraz endokrynologii, wiceprezeska Polskiego Towarzystwa Menopauzy i Andropauzy, na co dzień związana z Warszawskim Instytutem Zdrowia Kobiet. – Kobiety zarówno ze Szwajcarii, Wielkiej Brytanii, Hiszpanii i właśnie z Polski opracowały narzędzie, które pomoże z jednej strony kobietom, bo ankietę może wypełnić w domu albo poczekalni i jest na niej jest zaznaczonych 20 objawów, najczęściej występującym w okresie okołomenopauzalnym. Kwestionariusz jest prosty i odbyło wiele rozmów z pacjentkami w każdym z krajów, w tym również w Polsce, po to, żeby zobaczyć, czy jest w pełni zrozumiały dla osoby, która nie jest lekarzem i wypełnia się go w ciągu kilku minut – dodaje.

Kwestionariusz MTT (skrót od ang. Menopasue Treatment Tool – narzędzie do diagnostyki i leczenia objawów menopauzy), który zostanie udostępniony w miejskich przychodniach i szpitalach składa się z dwóch części – jedna z nich jest przeznaczona dla pacjentek i obejmuje pytania dotyczące samopoczucia kobiety i odczuwanych objawów potencjalnie wynikających z niedoboru estrogenów, rodzaju zaburzeń miesiączkowania, przebytych chorób, wagi i wzrostu oraz wykonywania zalecanych badań profilaktycznych (cytologia, mammografia, glukoza, cholesterol, pomiar ciśnienia krwi). Kobieta może wypełnić kartę w poczekalni lub w domu, a następnie omówić swoje odpowiedzi podczas wizyty lekarskiej.

Druga część ankiety jest przeznaczona dla lekarza – oprócz wyżej wymienionych informacji wskazuje on ścieżkę kwalifikacji do ewentualnego włączenia Hormonalnej Terapii Menopauzy (HTM), aby pomóc pacjentce w zapewnieniu dostępnych możliwości leczenia objawów menopauzy – z podziałem na wskazania, rodzaj i drogę podania terapii i najważniejsze przeciwwskazania, zgodnie z obowiązującymi międzynarodowymi rekomendacjami.

Ankieta w języku polskim jest dostępna na stronie Polskiego Towarzystwa Menopauzy i Andropauzy pod adresem: ptmia.pl/kwestionariusz-do-pobrania.

Jako pierwsze pojawiają się wtedy przede wszystkim zaburzenia cyklu miesiączkowego czyli skrócenie cyklu, nieregularne miesiączki będące następstwem cykli bezowulacyjnych i niedoboru progesteronu.

Objawami menopauzy, które są spowodowane z kolei niedoborem estrogenów, są:

uderzenia gorąca

nagłe czerwienienie się skóry, uczucie pieczenia skóry,

zmiany nastroju,

trudności z zasypianiem, budzenie się w nocy,

nocne poty,

przewlekłe zmęczenie,

kołatanie serca,

bóle mięśni.

– W tym okresie również rośnie ryzyko rozwoju innych schorzeń np. nadciśnienia tętniczego, chorób serca, cukrzycy. Pojawia się także tendencja do wzrostu masy ciała, więc opieka okołomenopauzalna jest tak naprawdę opieką holistyczną nad kobietą w tym trudnym okresie – podkreśla dr Bieńkowska.

Warszawski Instytut Zdrowia Kobiet – wielowymiarowa opieka nad pacjentkami

Warszawski Instytut Zdrowia Kobiet (WIZK) to miejska placówka poświęcona opiece nad pacjentkami w każdym wieku – od juniorki do seniorki.

– Nasz instytut jest otwarty dla każdej pacjentki, a możemy również pomagać lekarzom, jeśli będzie potrzeba, konsultować kobiety, które się do nich zgłaszają. Dzięki kompleksowemu podejściu oraz współpracy specjalistów z różnych dziedzin, WIZK zapewnia pacjentkom wsparcie na praktycznie każdym etapie diagnostyki i leczenia – zaznacza prof. Michał Ciebiera, dyrektor Warszawskiego Instytutu Zdrowia Kobiet.

Placówka przy ul. Inflanckiej specjalizuje się w diagnostyce i leczeniu zaburzeń miesiączkowania, w tym przedwczesnej niewydolności jajników (POI), zespołu policystycznych jajników (PCOS) oraz hiperprolaktynemii. Pacjentki, które latami nie mają do końca informacji, co im dolega otrzymują tu rzetelną diagnozę i są kierowane do kolejnych etapów niezbędnego leczenia.

Oddział ginekologii WIZK kładzie nacisk na małoinwazyjne procedury chirurgiczne, które pozwalają na szybszy powrót do zdrowia pacjentek. Dzięki temu możliwe jest skuteczne leczenie schorzeń wpływających na płodność przy minimalnej ingerencji chirurgicznej.

W instytucie leczy się kompleksowe przypadki pacjentek z mięśniakami macicy, endometriozą w każdym stopniu zaawansowania oraz w innych zaburzeniach ograniczających płodność.

*raport pt. „Menopauza bez tabu” Kulczyk Foundation

red./UM Warszawa