Kamera kontra czas – warszawscy konserwatorzy korzystają z filmowych archiwów

2025-02-11 07:20:55(ost. akt: 2025-02-11 07:23:33)

Autor zdjęcia: UM Warszawa

Często podczas prac nad konserwacją zabytków okazuje się, że nie ma wystarczających źródeł ikonograficznych. Doskonałym przykładem jest niepozorna kamienica przy ul. Małej 10. Dekoracje w części parteru i ozdobna balustrada balkonu podpowiadają, że dom nie zawsze tak wyglądał. Pomocny okazał się film fabularny, którego kadry pomogły odtworzyć elewację.
Dekoracje skute w latach 60.

Kamienica przy ul. Małej 10 została wybudowana w latach 1889-1891. W trakcie II wojny światowej nie uległa poważniejszym zniszczeniom. W latach 1962-1964 przeprowadzono jej remont, w wyniku którego usunięto detal architektonicznego z 2. i 3. kondygnacji elewacji frontowej. Zakład Gospodarowania Nieruchomościami w Dzielnicy Praga-Północ przygotowuje się do remontu elewacji budynku, polegającego głównie na odtworzeniu jej oryginalnego wystroju architektonicznego.

Platforma streamingowa w służbie konserwatora zabytków

Pracownicy Biura Stołecznego Konserwatora Zabytków natrafili w Internecie na film „Cień" z 1956 r. w reżyserii Jerzego Kawalerowicza. W pierwszej części filmu pojawia się ul. Konopacka i Stalowa, a potem ul. Mała. W 11. i 22. minucie widoczny jest budynek przy ul. Małej 10 z pełnym wystrojem architektonicznym. Bez tego materiału niemożliwe byłoby ustalenie jak pierwotnie była ukształtowana zachodnia część budynku.

Mniej szczęścia przy Wileńskiej 21

Na ścianach i sufitach głównej klatki schodowej kamienicy przy ul. Wileńskiej 21 w wyniku badań konserwatorskich udało się odkryć fragmenty pierwotnej dekoracji malarskiej. Były one, jeszcze przed wtórnym zamalowaniem, pokazywane na przełomie lat 50. i 60. XX wieku w materiale Polskiej Kroniki Filmowej. Mimo podjętych prób nie udało się go odnaleźć. Zadanie jest trudne, bowiem przedział czasowy jest dość rozległy, a Polskie Kroniki Filmowe były realizowane co tydzień.

Informacji szukano również na platformie streamingowej 35mm online, na której można znaleźć zrekonstruowane i zdigitalizowane filmy fabularne, dokumentalne i animowane. Umieszczono tam także 3108 wydań Polskiej Kroniki Filmowej z lat 1945-1994. Każdy odcinek jest opatrzony opisem dotyczącym zawartości materiału.

Najbardziej przydatna jest funkcja wyszukiwania hasłowego, niestety nie w przypadku dekoracji z ul. Wileńskiej 21. Wszystkie wpisywane hasła nie przyniosły rezultatu w postaci odpowiedniego odcinka kroniki.

Niezwykle cenna będzie pomoc każdego, kto mógłby wskazać inne źródła warte uwagi, podzielić się zdjęciami z rodzinnych archiwów lub w jakikolwiek inny sposób pomóc w poszukiwaniach.


Źródło: UM Warszawa