Płocczanie nie zawiedli – rekordowa kwesta dla zabytków

Jubileuszowa, 25. kwesta na ratowanie zabytkowych nagrobków, odbyła się w Płocku 1 i 2 listopada na czterech cmentarzach, w tym na Starym Cmentarzu przy ul. Kobylińskiego, który jest najstarszą w Polsce pozakościelną nekropolią miejską, założoną w 1780 r., czyli 10 lat przed powstaniem warszawskich Powązek i 20 lat przed utworzeniem cmentarza Rakowickiego w Krakowie.

Jak powiedział w poniedziałek PAP Jerzy Skarżyński ze Stowarzyszenia "Starówka Płocka", które tradycyjnie już było organizatorem zbiórki, w trakcie tegorocznej akcji zebrano ponad 49 tys. zł.

"Są to środki, które powinny wystarczyć na odnowienie dwóch nagrobków zasłużonych płocczanek, czyli, jak zapowiadaliśmy wcześniej, Marii Gutkowskiej i Geni Majdeckiej" - ocenił Skarżyński. Zaznaczył przy tym, że suma zebranych funduszy może nieco wzrosnąć, gdyż do rozliczenia pozostała jeszcze jedna z kwestarskich puszek.

Stowarzyszenie "Starówka Płocka" informowało przed zbiórką, że pieniądze z tegorocznej kwesty zostaną przeznaczone na odrestaurowanie nagrobka zmarłej w 1933 r. nauczycielki i działaczki społecznej Marii Gutkowskiej, dzięki której w 1916 r. w Płocku powstało II Gimnazjum Żeńskie, a także mogiły harcerki Geni Majdeckiej, która zaangażowana w akcję dożywiania biednych dzieci, zmarła w 1917 r. podczas epidemii dyzenterii. Oba groby znajdują się na Cmentarzu Miejskim położonym naprzeciwko Cmentarza Starego.

W tegorocznej zbiórce uczestniczyli m.in. harcerze, nauczyciele, ludzie biznesu, a także aktorzy, dziennikarze i samorządowcy.

Pierwsza kwesta na ratowanie zabytkowych nagrobków na cmentarzach w Płocku odbyła się w 2000 r. i przyniosła prawie 16,8 tys. zł. Z kolei podczas ubiegłorocznej zebrano rekordową, jak dotychczas, kwotę ponad 66 tys. zł. W sumie od początku akcji organizowanej przez Stowarzyszeniu „Starówka Płocka” na tamtejszych nekropoliach odnowiono 55 nagrobków, pomników, płyt nagrobnych i epitafiów.

Wśród odrestaurowanych obiektów znalazły się m.in. nagrobki na tamtejszym Starym Cmentarzu zmarłej w 1828 r. podkomorzyny zakroczymskiej Teresy z Krajewskich Rodzickiej oraz zmarłego w 1841 r. pułkownika Jana Gugenmusa, żołnierza Legionów Dąbrowskiego i armii księcia Józefa Poniatowskiego, odznaczonego Legią Honorową i Virtuti Militari.

Natomiast na pobliskim płockim Cmentarzu Miejskim dzięki kwestom odnowiono m.in. nagrobki bł. abp. Antoniego Juliana Nowowiejskiego, który został zamordowany w 1941 r. w hitlerowskim obozie w Działdowie, Antoniego Broniewskiego - urzędnika bankowego i działacza Płockiego Towarzystwa Wioślarskiego, ojca urodzonego w Płocku poety Władysława Broniewskiego oraz 14-letniego harcerza Anatolka Gradowskiego, najmłodszego z poległych w walkach z bolszewikami w czasie obrony Płocka w sierpniu 1920 r.

Na płockim Cmentarzu Miejskim wzniesiono również nowy nagrobek Eugenii Dąbrowskiej, siostry gen. Władysława Sikorskiego, która zmarła w Płocku w październiku 1939 r. - wcześniej, w pobliskim Gąbinie, gdzie trafiła w ramach ewakuacji po wybuchu II wojny światowej, została ranna, gdy ratowała dzieci spod niemieckiego ostrzału. Dzięki funduszom z kolejnych kwest odnowiono też nagrobek ks. Ignacego Smoleńskiego z 1899 r., siedmioletniej Zosi Baltiejus z 1909 r., a na nekropolii ewangelickiej - pastora Roberta Gundlacha z 1934 r.

red./PAP