Gucin Gaj – co ujawniły wykopaliska?

Archeologiczne badania wykopaliskowe w pobliżu jedynego widocznego na powierzchni elementu korytarza przeprowadził Instytut Archeologii Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego we współpracy z Biurem Stołecznego Konserwatora Zabytków. Był to kolejny etap badań nad podziemnym korytarzem znajdującym się w zboczu skarpy w bliskim sąsiedztwie kościoła św. Katarzyny. Obecnie po powojennej zmianie stosunków własnościowych i granic miasta, zabytek znajduje się na terenie Ursynowa, choć historycznie Gucin Gaj związany był z dobrami wilanowskimi, których centrum był pałac w Wilanowie. Założenie jest częścią krajobrazu kulturowego Wilanowskiego Parku Kulturowego.

W 2021 r. na zlecenie BSKZ w korytarzu zostały przeprowadzono specjalistyczne badania. Opracowano inwentaryzację przy użyciu skanera 3D. Udokumentowano wnętrze obiektu wraz z 47 siedmioma łukowo sklepionymi niszami. Pozyskany materiał stanowi podstawę dla wszystkich kolejnych działań.

Bez archeologa ani rusz

Kluczowym elementem rozpoznania historii obiektu były przeprowadzone badania archeologiczne. Wyznaczony do badań obszar miał wymiary 5x5 metrów i zlokalizowano go przy obecnym wejściu do podziemnego korytarza. Prace nie dotyczyły wnętrza obiektu. W trakcie badań odsłonięto mury okalające wejście, które najprawdopodobniej były efektem przebudowy korytarza w XIX w. Największą niespodzianką okazał się odkopany fragment ceglanego muru ze stopniem, który prawdopodobnie jest elementem pierwotnego wejścia do korytarza.

Niezwykle ciekawie prezentuje się również materiał archeologiczny pozyskany z wykopu. Najstarsze zabytki datowane są nawet na czasy wczesnego średniowiecza. Znaleziono także monety z XVII wieku.

Fragment korytarza w wschodniej części jest zasypany. Rozpoznanie tego obszaru jest kluczowe dla pełnego poznania kształtu obiektu, jego nieznanych do tej pory elementów architektonicznych i określenia pierwotnej funkcji. Wiele wskazuje, na to że ten XVII-wieczny obiekt był cysterną gromadzącą wodę, która zasilała powstający kilka kilometrów dalej pałac w Wilanowie należący do króla Jana III Sobieskiego. Dalsze badania pokażą, czy te przypuszczenia się potwierdzą.

źródło: UM Warszawa

bm