W Iranie odkryto szminkę sprzed blisko 4 tys. lat

Starożytna szminka została znaleziona w 2001 roku po powodzi, która nawiedziła miasto Dżiroft w południowo-wschodnim Iranie.. Po ustąpieniu wody na powierzchni znalazło się dziesiątki starożytnych artefaktów, z których wiele zostało przywłaszczonych przez okolicznych mieszkańców. Część przedmiotów odzyskano, w tym pradawną szminkę. Obecnie są one częścią kolekcji Muzeum Archeologicznego w Dżiroft.

Od odkrycia minęło już sporo czasu, ale dopiero niedawne badania ujawniły zawartość kamiennego cylindra. Jego wyniki oraz opis ukazał się na łamach pisma „Scientific Reports” (DOI: 10.1038/s41598-024-52490-w).

Szminka została umieszczona w misternie rzeźbionym cylindrze z chlorytu. Aby dowiedzieć się nieco więcej o zawartości cylindra naukowcy przeanalizowali czerwoną substancję znalezioną w środku za pomocą datowania radiowęglowego i ustalili, że pochodzi z czasów między 1939 a 1687 r. p. n. e., co oznacza, że jest to najstarsza znana szminka.

- Substancja, którą wyekstrahowaliśmy z fiolki, była bardzo ciemna i sypka – powiedział Massimo Vidale, archeolog z Uniwersytetu w Padwie we Włoszech, współautor badań. - Ten pojemnik, wykonany z zielonawej skały odwzorowuje kształt segmentu łodygi trzciny bagiennej. W tamtym czasie ludzie cięli łodygi na kawałki, aby można je było wykorzystać jako tanie pojemniki do codziennego użytku. Ale w tym przypadku pojemnik wykonany jest z eleganckiego i cennego kamienia – dodał.

Analizy wykazały, że mieszanina pigmentów składa się przede wszystkim ze sproszkowanego hematytu, co nadawało jej żywy czerwony kolor. Ale w składzie znaleziono również inne minerały, jak manganit i braunit. Do mieszanki dodano również drobinki kwarcu, aby zahartować pastę lub dodać jej połysku.

Pigment do ust zawierał również śladowe ilości włókien roślinnych, które mogły zostać dodane w celu nadania produktowi zapachu. Sam proszek „wykazuje uderzające podobieństwo do receptur współczesnych szminek” – napisali autorzy w badaniu.

Kosmetyki ze starożytnego Iranu
Chociaż archeolodzy nie są pewni, kto był właścicielem szminki, wiedzą, że tego typu produkty kosmetyczne były powszechnie używane przez kobiety oraz mężczyzn w Iranie w tym okresie. „Smukły kształt fiolki i ograniczona grubość sugerują, że można ją było wygodnie trzymać w jednej ręce razem z uchwytem miedziano-brązowego lustra, pozostawiając drugą rękę wolną do używania pędzla lub innego rodzaju aplikatora” – napisali autorzy w badania.

Źródło: Dziennik Naukowy