Wolontariusze budują pozytywny wizerunek Polski

„Pragniemy podziękować beneficjentom programu za ich udział i zaangażowanie. To dzięki wspólnym działaniom udaje się każdego roku zrealizować kilkadziesiąt niezwykle cennych i ważnych projektów mających na celu ochronę i popularyzację polskiego dziedzictwa kulturowego za granicą – podkreśla w wypowiedzi dla PAP Dorota Janiszewska-Jakubiak, dyrektor Instytutu Polonika.

„Praca wolontariuszy – dodaje dyrektor Janiszewska-Jakubiak - ich działania przynoszą wymierny efekt nie tylko na płaszczyźnie materialnej, lecz także niematerialnej. Budowanie pozytywnego wizerunku Polski na świecie to bardzo ważne, ale i trudne działanie. Historia może zarówno łączyć, jak i dzielić. Cieszy mnie, że projekty realizowane przez beneficjentów angażują i jednoczą nie tylko Polaków, lecz także lokalne społeczności na całym świecie” – zaznacza.

Wydarzenie jest podsumowaniem programu dotacyjnego „Polskie dziedzictwo kulturowe za granicą – wolontariat”, realizowanego przez Instytut Polonika.

W ciągu pięciu lat trwania programu zrealizowano 103 projekty w 151 miejscowościach, w 20 krajach świata na pięciu kontynentach. W działaniach uczestniczyło od 350 do 700 osób w zależności od roku i warunków, spowodowanych pandemia, wojną w Ukrainie. Łączny koszt grantów przyznanych w ramach programu wyniósł łącznie 3 540 046,85 zł.

Program „Polskie dziedzictwo kulturowe za granicą – wolontariat” wspiera zaangażowanie społeczne w ochronę materialnych elementów polskiego dziedzictwa kulturowego pozostającego poza granicami kraju. Chodzi nie tylko o obszar historycznej Rzeczypospolitej w jej granicach z 1772 r., lecz także prowadzenie działań związanych z ochroną i rewaloryzacją spuścizny kulturowej powstałej na emigracji.

Od początku uruchomienia programu w 2019 roku cieszył się on olbrzymim zainteresowaniem i tak jest do dzisiaj. Z roku na rok przybywa beneficjentów, którzy realizują wyjątkowe projekty dotyczące polskich śladów w różnych częściach świata.

Gala 5-lecia programu „Polskie dziedzictwo kulturowe za granicą – wolontariat”, poza oficjalną, uroczystą częścią, będzie miała także wymiar praktyczny. Zaplanowanych zostało sześć bloków tematycznych -paneli dyskusyjnych z udziałem beneficjentów. Uczestnicy będą mogli podzielić się swoimi doświadczeniami z zakresu współpracy międzynarodowej, realizacji konkretnych projektów, w tym prowadzonych podczas wojny w Ukrainie, a także trudności, z którymi mają do czynienia w ramach prowadzonych działań. Wspólne rozmowy będą uzupełnieniem wiedzy z zakresu know-how, która może okazać się pomocna przy realizacji projektów w kolejnych edycjach programu.

Program „Wolontariat” jest odpowiedzią m.in. na działania zapoczątkowane lata temu przez Polaków, głównie potomków mieszkańców dawnych ziem wschodnich Rzeczypospolitej, którzy spontanicznie zaczęli odwiedzać i porządkować groby przodków.

„Uruchomienie programu +Polskie dziedzictwo kulturowe za granicą – wolontariat+ nie tylko wspomogło ich wysiłki, lecz spowodowało także rozszerzenie działań zarówno w ich formie, jak i zasięgu geograficznym – mówi Marta Szymska, kierownik Działu Programów Dotacyjnych w Instytucie Polonika. "Obecnie projekty prowadzone w ramach programu dotarły do: USA, Szkocji, Anglii, Francji, Szwajcarii, Czech, Litwy, Łotwy, Białorusi, Ukrainy, Mołdawii, Rumunia, Gruzji, Armenii, Kazachstanu, Nowej Zelandii, Ugandy, Tanzanii, Zambii, Zimbabwe".

Charakter tych działań – jak przedstawia Marta Szymska – ma różnorodne formy. Nie są to już tylko prace porządkowe na cmentarzach, ale też prace inwentaryzacyjne, archiwizacyjne, digitalizacyjne oraz drobne prace z zakresu profilaktyki konserwatorskiej.

Prace i działania obejmują nie tylko cmentarze, lecz także pomoc instytucjom emigracyjnym chroniącym dziedzictwo kulturowe, a także kościelnym czy muzealnym i innym, gdzie chronione jest zarówno dziedzictwo kulturowe, jak i przyrodnicze.

„+Program Wolontariat+ tworzą ludzie, którzy często z potrzeby serca, miłości do ojczyzny i jej skomplikowanych dziejów podejmują działania na rzecz zachowania i ratowania polskiego dziedzictwa kulturowego poza krajem jako ważnego elementu dziedzictwa światowego. Pozytywnie zmieniamy bieg historii, zbliżamy kraje i kultury, budujemy współpracę międzynarodową opartą na zaufaniu i szacunku do wspólnych wartości” – dodaje Marta Szymska.

Siłą programu są ludzie – beneficjenci, ale i partnerzy, często reprezentanci lokalnego środowiska, którzy wspomagają działania wolontariuszy i służą im pomocą oraz zaangażowaniem.

„Zaskakuje i cieszy jednocześnie różnorodność organizacji biorących udział w programie +Wolontariat+. Są to profesjonalne stowarzyszenia konserwatorskie, jak Stowarzyszenie Magurycz, organizacje powstałe na rzecz osób potrzebujących pomocy oraz zagrożonych wykluczeniem społecznym, jak Fundacja Świetlik, harcerze, stowarzyszenia naukowe, jak Rada Ogrodów Botanicznych i Arboretów w Polsce, czy organizacje zrzeszające aktywnych lokalnych mieszkańców” – podkreśla Marta Szymska z Instytutu Polonika.

Podczas gali odbędzie się premiera reportażu filmowego „Nam się chce” odsłaniającego kulisy pracy wolontariuszy z programu „Polskie dziedzictwo kulturowe za granicą – wolontariat”.

Patroni medialni wydarzenia: TVP Polonia, Polskie Radio dla Zagranicy, Nowa Europa Wschodnia, Kurier Galicyjski.

Gala 5-lecia programu „Polskie dziedzictwo kulturowe za granicą – wolontariat” 27 lutego w godz. od 13-tej do 18-tej w Kinie Iluzjon Filmoteki Narodowej; wstęp za zaproszeniem. (PAP)

Autorka: Anna Bernat

abe/ dki/