Brak nauczycieli czy otwarcie na nowych ludzi z rynku – jak rozwiązać problemy kadrowe w polskiej oświacie?

– Podnoszenie pensji nauczycielom to jedno, a zmiany w sposobie nauczania i ramie programowej to drugie. Chcąc zmienić system edukacji, musimy patrzeć na niego całościowo. Aby zwiększyć zainteresowanie zawodem nauczycielskim wśród młodych ludzi, zmienić postrzeganie nauczyciela w oczach uczniów i ich rodziców oraz dać młodym ludziom inspirujących mentorów, potrzeba faktycznych zmian w zakresie funkcjonowania zawodu i przyciągania inspirujących ludzi z misją – mówi Katarzyna Nabrdalik, prezeska Fundacji Teach For Poland.

Jak mówi Katarzyna Nabrdalik, propozycję alternatywnych sposobów kształcenia nauczycieli fundacja przedstawiła już w Kuratorium Oświaty, a w lutym zaproponuje minister edukacji Barbarze Nowackiej. Zakładają one m.in. umożliwienie pracy w edukacji osobom z doświadczeniem, chociaż bez uprawnień pedagogicznych, które mają wysokie poczucie misji i potrzebę dzielenia się swoimi pasjami z dziećmi; efektywne zachęcanie młodych wiekiem i stażem ludzi do pracy w szkołach i dokładna rekrutacja oraz wsparcie liderskie dla przyszłego pokolenia nauczycieli. Jak twierdzi Katarzyna Nabrdalik, to nowe pokolenie nauczycieli jest gwarantem zapewnienia ciągłości kadr w edukacji i wprowadzenia zmian w sposobie kształcenia młodzieży dostosowanego do rynku pracy XXI wieku. Młodzi nauczyciele w dużym stopniu znają współczesny rynek pracy i jego oczekiwania oraz szybko rozwijają kompetencje komunikacyjne i społeczne, mogąc sprawnie przekazać je uczniom.

Efektywność wprowadzenia nowego pokolenia nauczycieli do szkół w inny sposób niż studia pedagogiczne potwierdza analiza “A New Way for New Talents in Teaching” uczestników programu Erasmus+ z 2019 r. Pokazuje ona, że w ciągu dwóch lat uczestnicy projektu mający doświadczenie w mentoringu liderskim rozwinęli taką samą samoskuteczność i wiedzę pedagogiczną, jak nauczyciele uczestniczący w tradycyjnych studiach wyższych. Naukowcy powiązali podejście sieci Teach For All do rekrutacji, selekcji kandydatów, wstępnego przygotowania nauczycieli i ciągłych możliwości rozwoju zawodowego z pozytywnymi różnicami w kompetencjach nauczycieli. Taki sam program rozwojowy dla polskich nauczycieli w kraju prowadzi fundacja Teach for Poland, która alarmuje, że jeśli Polska nie skorzysta z alternatywnych ścieżek kształcenia i rekrutacji nauczycieli to w bliskiej przyszłości będzie miała problem z brakiem kadry w szkołach i niskim poziomem kształcenia uczniów i uczennic.

Z czym boryka się system edukacji w Polsce?

- braki kadrowe w szkołach publicznych (przed rozpoczęciem roku szkolnego 2023/2024 w całej Polsce widniało od 24 do 28 tysięcy wakatów),
- niska satysfakcja z zawodu nauczyciela (dane PIRLS 2021 pokazują, że grupa tylko 14% nauczycieli jest zadowolona ze swojego zawodu),
- trudności w szkołach biorące swój początek w nierównościach społeczno-ekonomicznych,,
- brak motywacji uczniów do nauki i rozwoju kluczowych kompetencji potrzebnych w przyszłości (wyniki badań PISA wskazują na spadek umiejętności uczniów w każdym badanym obszarze do punktów z 2003 r.).

Źródło: Materiały prasowe/ www.propsypr.pl