Kto w Polsce korzysta z kluczowej technologii?

2024-01-29 10:32:58(ost. akt: 2024-01-29 10:42:35)

Autor zdjęcia: Freepik

Generatywna sztuczna inteligencja (GenAI), w tym ChatGPT, Bard czy MidJourney, była kluczowym tematem minionego roku w dziedzinie technologii, a perspektywy na rok 2024 nie zapowiadają odmiennego trendu. Jednak kim są w Polsce osoby, które wykorzystują te technologie?
W najbliższym okresie możemy spodziewać się kolejnych innowacji w obszarze GenAI, co będzie wiązać się z rozszerzaniem obecnie dostępnych funkcji i możliwości wykorzystania tej technologii. Będziemy także świadkami intensywnego procesu wdrażania generatywnej sztucznej inteligencji w różnych aplikacjach konsumenckich, modelach biznesowych i codziennych urządzeniach, takich jak zapowiadane smartfony GenAI.

Jednocześnie będziemy obserwować intensywne działania legislacyjne i samoregulacyjne w różnych branżach i sektorach rynku, mające na celu określenie zasad wykorzystania tej technologii oraz minimalizację ryzyka jej nieprawidłowego zastosowania.

Filozofia a świat technologii

W zaawansowanym technologicznie świecie paradoksalnie zwiększa się rola człowieka, jego ciekawości, zdolności, percepcji i wyobraźni, co stanowi o jego unikalności. Pojęcie "techno-hiperhumanizmu", coraz częściej omawiane przez ekspertów, staje się filozofią, która nie tylko podkreśla istotną rolę człowieka, ale także wskazuje na technologię jako bodziec do ujawniania i rozwijania naszego dotychczasowego potencjału i zdolności, a także do przekraczania ich granic.

Jednak osiągnięcie tego celu wymaga od nas, jako użytkowników, gotowości technologicznej, poczucia własnej skuteczności w interakcji z technologią oraz zaufania zarówno do samej technologii, jak i do firm, marek, organizacji rządowych i pozarządowych, które z niej korzystają. Pomimo różnorodnych publikacji i wzmianek dotyczących GenAI, które wyrażają zarówno entuzjazm co do jej możliwości, jak i obawy o przyszłość dystopijną, pozostaje pytanie, jak sytuacja ta wygląda w Polsce. Czy Polacy rzeczywiście masowo korzystają z GenAI i kim są rodzimi użytkownicy tej technologii?

Polscy użytkownicy

Według badań przeprowadzonych przez Centrum Inteligentnych Technologii na Wydziale Zarządzania Uniwersytetu Łódzkiego, wynika, że tylko 9,2% Polaków deklaruje codzienne korzystanie z narzędzi opartych na generatywnej sztucznej inteligencji. Najpopularniejszym z tych narzędzi okazał się ChatGPT, na który wskazało aż 83,5% użytkowników GenAI.

To stosunkowo niewiele, biorąc pod uwagę, że GenAI uważa się za technologię, która może stanowić początek kolejnej rewolucji ekonomicznej, biznesowej i społeczno-kulturowej. Również ciekawym aspektem jest dominująca rola ChatGPT, przy jednoczesnym niewielkim zainteresowaniu innymi narzędziami, takimi jak DallE, MidJourney, Bard czy Stable Diffusion, które wybrało zaledwie 10% badanych.

Warto zaznaczyć, że badania pokazują, że to głównie mężczyźni korzystają z narzędzi GenAI, a robią to prawie dwukrotnie częściej niż kobiety (13,6% w porównaniu do 7,2% w poszczególnych grupach badanych). Co więcej, nie jest zaskoczeniem, że korzystanie z narzędzi generatywnej AI jest bardziej popularne wśród osób młodszych, ponieważ aż 36% użytkowników miało w wieku od 18 do 29 lat.

Wyniki potwierdziły hipotezy dotyczące zmniejszonego zainteresowania narzędziami GenAI w miarę starzenia się. Ten trend może być spowodowany malejącą aktywnością zawodową i społeczną oraz rosnącym poczuciem starszych Polaków, że są mniej biegli w korzystaniu z technologii cyfrowych. Osoby powyżej 50 roku życia, które korzystają z narzędzi GenAI, stanowiły zaledwie 2,7% ogółu badanych.

Wyższe wykształcenie ma znaczenie

Osoby z wyższym wykształceniem wyraźnie częściej sięgają po narzędzia generatywnej sztucznej inteligencji, co może być wynikiem ich większej świadomości i gotowości technologicznej. To może być także związane z rodzajem wykonywanych przez nich obowiązków zawodowych. Wydaje się, że rosnące możliwości wykorzystania tej technologii, zarówno w obszarach takich jak marketing, handel, bankowość, jak i sztuka czy medycyna, mogą dodatkowo wzmacniać to przypuszczenie.

Im wyższy poziom wykształcenia, tym wyższy deklarowany jest poziom wykorzystania narzędzi GenAI. Wynosi on 17,4% w grupie osób z wyższym wykształceniem, w porównaniu do 5,3% wśród osób z wykształceniem podstawowym i zasadniczym. Polscy użytkownicy tej technologii najczęściej byli zatrudnieni na umowę o pracę (45,6%) lub prowadzili własną działalność gospodarczą (20%).

Najniższy odsetek korzystających z narzędzi generatywnej sztucznej inteligencji odnotowano w grupach osób biernych zawodowo, takich jak bezrobotni (4,5%) i emeryci (0,6%). To sugeruje, że narzędzia GenAI mają większe znaczenie z punktu widzenia potencjalnego samorozwoju zawodowego lub jako narzędzie wsparcia na stanowisku pracy niż jako forma rozrywki.

Co piąty polski użytkownik GenAI mieszka w mieście o liczbie mieszkańców przekraczającej 500 tysięcy. Jednak poziom wykorzystania tej technologii wyraźnie maleje w miarę zmniejszania się liczby mieszkańców miejscowości. Najniższy był na wsiach (7,8%) i w miastach o liczbie mieszkańców od 20 do 100 tysięcy (3,1%). Poziom korzystania z narzędzi GenAI nie wykazuje zależności od regionu w Polsce lub województwa.

Badania dotyczące profilu polskiego użytkownika narzędzi GenAI są przeprowadzane cyklicznie, a kolejne wyniki będą regularnie publikowane. Ważne jest, aby zrozumieć, kto korzysta z tej technologii i jak kształtuje się jej społeczna akceptacja. Aktualne badania koncentrują się na poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie, dlaczego Polacy sięgają po tę technologię.

* Badania zostało przeprowadzone przez dr Dominikę Kaczorowską - Spychalską z Centrum Inteligentnych Technologii Wydziału Zarządzania UŁ we współpracy z firmą Kantar i Opinia24 w dniach 12-14 grudniu 2023 roku metodą CATI na reprezentatywnej próbie 1000 dorosłych Polaków.