Zakopiańska scena artystyczna na wystawie w DESA Unicum

„To rzadko spotykany w jednym miejscu tak bogaty zbiór obiektów powiązanych ze stolicą polskich Tatr i artystami, którzy swoje życie prywatne oraz twórcze związali z Zakopanem w pierwszych dekadach ubiegłego wieku” – poinformowała PAP Martyna Dałkowska, reprezentująca Dom Aukcyjny DESA Unicum.

„Środek zimy to dobry moment, aby wybrać się w podróż w zaśnieżone Tatry… bez wyjeżdżania z Warszawy. W DESA Unicum ruszyła jedna z najważniejszych wystaw sezonu – +Zakopane, Zakopane!+ – która co roku przyciąga nie tylko miłośników gór, ale też wielbicieli góralskiej sztuki” – zaznaczają organizatorzy wystawy.

W gronie artystów, których prace znalazły się na wystawie, wymienić można m.in. Stanisława Ignacego Witkiewicza, Zofię Stryjeńską, Rafała Malczewskiego, Tadeusza Brzozowskiego, Władysława Hasiora, Antoniego Rząsę.

Ponadto wystawiane są grafiki Walerego Eljasza-Radzikowskiego, malarza, fotografa, współzałożyciela Towarzystwa Tatrzańskiego.

Łącznie na wystawie zgromadzono około 110 obiektów, w tym przykłady stylu zakopiańskiego w wytworach rzemiosła artystycznego, jak np. przedmioty użytku codziennego, takie jak góralskie ciupagi, ale także kilimy, meble i inne przedmioty związane z regionem Podhala.

Z zakopiańską sceną artystyczną kojarzą się przede wszystkim dwa nazwiska: Witkiewicz i Stryjeńska. „Miłośnicy pełnych wigoru i przepięknych ludowych wzorów w sztuce Zofii Stryjeńskiej, artystki zafascynowanej podhalańskim folklorem, będą zachwyceni. Na wystawę trafiło kilka grafik, praca na papierze oraz obraz na płótnie” – zapewniają marszandzi z DESA Unicum.

„Taniec góralski” Stryjeńskiej prezentuje wszystkie charakterystyczne cechy stylistyczne malarki: doskonałe wyczucie rytmu, niezwykłą siłę wyrazu, uzyskaną poprzez zastosowanie pewnego rysunku, śmiałych połączeń barwnych oraz „rozkołysanej” dynamiki kompozycji, a także upodobanie do narracji, ilustrowania i teatralizacji.

Prezentowana na wystawie „Madonna nauczająca Chrystusa” odsłania inną stronę twórczości Stryjeńskiej, w której artystka, dalej stosując swój charakterystyczny, dekoracyjny styl, podejmuje tematy religijne. Nie zabrakło także grafik przedstawiających górala z Zakopanego i zbójnika z Tatr z teki „Polskie stroje ludowe”.

Wśród obiektów na wystawie znalazło się także kilka prac Witkiewiczów – ojca i syna, m.in. przedstawienie Jadwigi Zięby z domu Trembeckiej z 1927 r. To portret Witkacego w typie C, czyli malowany pod wpływem substancji odurzających, o znacznym stopniu deformacji, najbardziej zbliżony do Czystej Formy. Z kolei grafika Stanisława Witkiewicza ojca przedstawia głowę górala – artysta wykonał ją do „Tygodnika Ilustrowanego” w 1887 r.

Kolejnym ciekawym eksponatem jest dwustronny obraz Rafała Malczewskiego „Chata w stylu zakopiańskim” na jednej stronie płótna, a „Deszcz w Zakopanem” – na odwrotnej, namalowany w latach 30. dla Elżbiety Pniewskiej, żony jednego z najwybitniejszych polskich architektów XX w., Bohdana Pniewskiego, do ich willi przy al. Na Skarpie w Warszawie. Według rodzinnej legendy obraz miał stanowić przesłonę między dwoma pokojami i dlatego jest dwustronny.

Unikatem na wystawie jest także „Góral z Zakopanego” Adama Styki, artysty znanego głównie z przedstawień rodzajowych na pustyni z osiołkami przy wodopoju i zakochanymi parami. Obraz w 1933 r. znalazł się na wystawie Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych i był reprodukowany w tygodniku „Świat”.

„Koniec XIX w. to okres fascynacji naturą i krajobrazem małej osady Zakopane oraz jej okolic. Rosnące zainteresowanie wynikało niewątpliwie ze zbawiennego klimatu, zalecanego przez lekarzy, ale – jak się szybko okazało – nie tylko. Podhale rozsławiła sztuka i rzemiosło inspirowane miejscowym folklorem. To one przyciągały licznych artystów, poetów i teoretyków. Zakopiański styl, emanujący duchem gór, mistycyzmem i folklorem, wkroczył na scenę sztuki, inspirując twórców przez kolejne dziesięciolecia” – zaznaczono w katalogu wystawy.

Wystawa „Zakopane, Zakopane!” będzie czynna do 1 lutego w salonie DESA Unicum przy ul. Pięknej 1A w Warszawie – tego dnia odbędzie się też aukcja dzieł. (PAP)

Autorka: Anna Bernat